چرا باید قبل از خرید مودم، راهنمای خرید آن را مطالعه کنیم؟ چون باید مودم با ISP اینترنت شما سازگار باشد، سرعت دانلود/آپلود آن بتواند اشتراک شما را پوشش دهد و گزینه‌های امنیتی مناسبی برای شبکه وایفای شما داشته باشد. در این مقاله کاربردی از مجله تکنولوژی لیپک قرار است صفر تا صد نکات مهم و ضروری خرید انواع مودم اینترنت ADSL و LTE را به شما آموزش دهیم.
مولفه‌های کلیدی راهنمای خرید مودم
به‌طور کلی برای خرید هر نوع مودم باید مشخصات زیر را مد نظر قرار دهید:
- سازگاری مودم با ISP
- سرعت مودم
- سرعت و استاندارد وایفای
- نوع و تعداد پورت‌های مودم
- پوشش‌دهی و قدرت آنتن مودم
- پروتکل‌های امنیتی مودم
- طراحی و کیفیت ساخت مودم
در ادامه، هر کدام از موارد بالا را به همراه برخی مشخصه‌های دیگر با جزئیات بیشتر توضیح می‌دهیم.
انواع مودم و مشخصات آنها
کلمه مودم مخفف Modulator – De-modulator است و در قسمت اول مقاله قصد داریم در مورد انواع مودم‌ها صحبت کنیم.
مودم ASDL
ASDL که مخفف (Asymmetric Digital Subscriber Line) است، رایج‌ترین و پرطرفدارترین فناوری برای ارائه اینترنت پرسرعت به منازل و دفاتر محسوب می‌شود. فناوری ADSL یا DSL، اینترنت را از طریق خطوط تلفن به منازل ارائه می‌کند، در نتیجه هزینه پایین‌تری خواهد داشت. مودم‌هایی که برای استفاده از اینترنت کابلی ساخته می‌شوند، به مودم‌های ADSL شناخته می‌شوند.
مودم VDSL
VDSL مخفف عبارت Very High Bitrate Digital Subscriber Line است. VDSL نسل جدید اینترنت است که از خط تلفن استفاده می‌کند اما سرعت اتصال سریع‌تری را در اختیارتان می‌گذارد. مانند ADSL، سرعت این فناوری به طول کابل مسی از خانه شما تا تجهیزات شبکه بستگی دارد. به عبارت دیگر، با افزایش فاصله شما با تجهیزات شبکه و سوئیچینگ آن، سرعت اینترنت شما هم کاهش پیدا می‌کند.
VDSL تجربه کاربری بهتری را برای کاربران اینترنت فراهم کرده و همچنین از خط مشترک به طور موثرتری استفاده می‌کند. اتصال کاربر در VDSL از طریق نصب یک گره فیبر نوری در نزدیکی محل کاربر با استفاده از کابل‌های فیبر نوری به ISP برقرار می‌شود. VDSL بیشتر برای برنامه‌هایی مانند تلویزیون اینترنتی (VOD) و سیستم VoIP که به پهنای باند بالایی نیاز دارند، استفاده می‌شود.
مودم ADSL سرعت آپلود خیلی پایین‌تری از سرعت دانلود دارد. به همین دلیل، گزینه‌ی خوبی برای مصارف خانگی به حساب می‌آید، اما قدرت کافی را برای نیاز کسب‌وکارها ندارد. البته سرعت ADSL ثابت نیست و نسخه‌های مختلف این مودم سرعت‌های مختلفی دارند، ولی در مجموع بیشتر برای مصرف خانگی مورد پسند کاربران قرار گرفته است. اما VDSL سریع‌ترین نوع خدمات DSL است و باید گفت که بهترین نوع اینترنت DSL هم به‌شمار می‌آید و گزینه‌ی خوبی هم برای کاربران حرفه‌ای و هم برای کسب‌وکارها است.
مودم TD-LTE
LTE مخفف کلمه Long Term Evolution است که روی شبکه پرسرعت 4G پایه‌گذاری شده است. اینترنت و مودم LTE مانند یک پل ارتباطی بین 3G و 4G عمل می‌کند و در حال حاضر یکی از سریع‌ترین شبکه‌های مخابراتی معرفی شده است. این شبکه به دو صورت FD-LTE و TD-LTE پیاده‌سازی می شود.
TD-LTE به جای تقسیم پهنای فرکانسی، دریافت و ارسال را یک پهنای باند فرکانسی و در بازه‌های زمانی مختلف انجام می‌دهد که با این کار می‌توان از همه ظرفیت پهنای باند برای ارسال یا دریافت اطلاعات استفاده کرد. در نتیجه، سرعت ارسال و دریافت اطلاعات در این روش افزایش خواهد داشت. از این فناوری به‌طور معمول در مودم‌های بی‌سیم خانگی استفاده می‌شود و یکی از آخرین نسل اینترنت پر سرعت ثابت محسوب می‌شود.
در مودم‌های TD-LTE نیازی به سیم‌کارت نیست و تفاوت اصلی بین LTE با TD-LTE همین مورد می‌باشد. TD-LTE سرعت دانلود زیادی دارد و بهترین گزینه برای سازمان‌ها، شرکت‌ها، مجتمع‌های مسکونی و افرادی‌ست که نیازمند اینترنت با سرعت بسیار بالا هستند. در TD-LTE روی لینک‌های دانلود کار شده که باعث می‌شود سرعت دانلود به‌طور قابل توجهی بالا باشد.
مودم ADSL یا مودم TD-LTE؟
مودم ADSL مدل پیشرفته‌ی تکنولوژی پهنای باند DSL است که در حین ارسال داده از طریق خطوط تلفنی، امکان برقراری تماس را هم فراهم می‌کند. اما LTE یک تکنولوژی 4G است که برای انتقال بهتر داده ایجاد شده است. این تکنولوژی اجازه‌ی دانلود و آپلود سریعتر فایل را به شما می‌دهد. پس نقطه قوت این مودم سرعت است، یعنی TD-LTE از ADSL سریعتر و قابل اطمینان‌تر است. اما باید به این نکته هم توجه کنید که مودم TD-LTE بیشتر تحت تاثیر فاکتورهای خارجی مثل آب‌وهوا قرار می‌گیرد. همین عامل موجب می‌شود که ثبات کمتری نسبت به ADSL داشته باشد، پس اگر می‌خواهید شبکه‌ی اینترنت باثبات‌تری داشته باشید، ADSL عملکرد بهتری دارد.
مودم ثابت یا مودم همراه؟
مودم‌های همراه برای جابه‌جایی و خارج از خانه و دفتر مناسب هستند، اما نسبت به مودم ثابت، ضعف‌های زیر را دارند:
- مودم‌های ثابت دسترسی اینترنت بهتری از مودم‌های همراه دارند.
- مودم‌های ثابت قابل اطمینان‌تر از مودم‌های همراه هستند.
- سرعت مودم‌های ثابت بیشتر از مودم‌های همراه است.
مودم سیمی یا مودم وایفای؟
مودم سیمی سیگنال‌های الکتریکی را از ارائه‌دهنده‌ی سرویس اینترنت می‌گیرد و به سیگنال‌های دیجیتالی ترجمه می‌کند تا کاربر به اینترنت متصل شود. این مودم‌ها از سیم استفاده می‌کنند، پس می‌توانید تنها تعداد معدودی دستگاه را به آن وصل کنید. اما مودم‌های وایفای، در کنار انجام همه‌ی کارکردهای مودم سیمی، به شما اجازه می‌دهند تا چندین دستگاه را با استفاده از پورت‌های اترنت و وایفای به اینترنت متصل کنید.
مودم مناسب برای اینترنت (سازگار با ISP)
مهم‌ترین نکته این مقاله، خرید نوع مودم مناسب برای شبکه اینترنت شما می‌باشد. انواع اتصالات اینترنتی مودم‌های مناسب خاص خود را دارند. مثلاً:
- اینترنت کابلی» مودم کابلی
- اینترنت DSL» مودم DSL (نوع رایج مودم در بازار)
- فیبر نوری» بدون نیاز به مودم (فقط روتر)
- اینترنت ماهواره‌ای» مودم ماهواره‌ای (مثل مودم استارلینک)
- اینترنت 3G/4G/5G» مودم LTE (مثل مودم‌های ایرانسل)
بهترین روش برای نوع مودم‌های مناسب هر سرویس‌دهنده اینترنت، بخش راهنمای خرید مودم در وبسایت آن شرکت است. مثلاً در بخش اینترنت ADSL شرکت شاتل به عنوان یکی از سرویس‌های ارائه اینترنت در ایران، امکان استفاده از هر نوع مودم ADSL (مودم‌های رایج مثل تی‌پی لینک و …) وجود دارد.
اکثر مودم‌ها با هر شرکت دارای اینترنت ADSL سازگار هستند اما برای اطمینان می‌توانید در گوگل عبارت هایی مثل “مودم‌های سازگار با اینترنت (نام ISP)” را جستجو کنید تا به صفحات مورد نظر در وبسایت آن شرکت برسید.
بیشتر بخوانید: تغییر رمز وای فای
تناسب سرعت مودم و ISP
سرعت اینترنت، به شرکت ارائه‌دهنده و نوع اشتراک شما بستگی دارد. مودم‌ها فقط قرار است اتصال آن سرعت را پوشش دهد. مثلاً اگر سرعت مودم شما 16 مگابیت در ثانیه باشد اما ارائه‌دهنده به شما سرعت 2 مگابیت در ثانیه را می‌دهد، سرعت استفاده شما از اینترنت حداکثر 2 مگابیت در ثانیه خواهد بود. علاوه‌بر این، عوامل دیگر مثل تعداد کاربران و همچنین تداخل امواج، بر سرعت اینترنت شما موثر خواهد بود (نوع سخت‌افزار کارت شبکه کامپیوتر یا لپ تاپ هم بر حداکثر دریافت اینترنت موثر است).
یا در مثالی دیگر، اگر مودم از دانلود با سرعت 1.4Gbps هم پشتیبانی کند اما سرعت دانلود اینترنتی که خریدید معادل 25Mbps باشد، تنها سرعت 25Mbps را دریافت خواهید کرد.
برای آنکه بین سرعت اینترنت ISP و سرعت مودم خود تناسب برقرار کنید می‌توانید از ISP خود بپرسید که از چه فناوری DSL استفاده می‌کند. چندین نسل مختلف از فناوری DSL وجود دارد، بنابراین انتخاب یک مودم DSL که از فناوری خاصی که ISP شما استفاده می‌کند پشتیبانی می‌کند، مهم است:
- ADSL: سرعت دانلود تا 8 مگابیت در ثانیه، سرعت آپلود 500 کیلوبیت بر ثانیه
- +ADSL2: سرعت دانلود تا 24 مگابیت در ثانیه، سرعت آپلود 1.4 مگابیت در ثانیه
- VDSL2: سرعت دانلود تا 50 مگابیت در ثانیه، سرعت آپلود 15 مگابیت در ثانیه
- GPON: سرعت دانلود تا 2.4 گیگابیت در ثانیه، سرعت آپلود 1.2 گیگابیت در ثانیه
تکنولوژی Wifi
Wi-Fi 7 جدیدترین و سریع‌ترین نسخه Wi-Fi است اما هنوز نه تنها فراگیر نشده بلکه انتخاب آن ضرورتی ندارد. روترهای Wi-Fi 7 قیمت بالایی دارند و بسیاری از شبکه‌های اینترنت با آن همسو نشده‌اند.
Wi-Fi 7 اندازه کانال باند 6 گیگاهرتز مورد استفاده توسط Wi-Fi 6E را دو برابر می‌کند و از 160 مگاهرتز به 320 مگاهرتز می‌رسد. یک لپ تاپ Wi-Fi 7 می‌تواند به سرعت حداکثری بالقوه 5.8 گیگابیت در ثانیه برسد که بسیار بیشتر از آن چیزی است که حتی اکثر ارائه‌دهندگان اینترنت ارائه می‌دهند.
در حال حاضر، روترهای Wi-Fi 6 هنوز برای تقریباً همه خانه‌ها انتخاب بهتری هستند. Wi-Fi 6 به خوبی جا افتاده است و هر گوشی، لپتاپ و حتی دستگاه‌های جانبی مانند کنسول‌های بازی و پخش‌کننده‌های رسانه‌ای که در چند سال گذشته منتشر شده‌اند از آن استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید دستگاه‌هایی مانند آنها با Wi-Fi 6 را در خانه‌تان کار کنند، به یک مودم Wi-Fi 6 نیاز دارید که شبکه شما را اجرا کند.
تنوع خوبی در روترهای Wi-Fi 6 وجود دارد. نکته خوب این است که یک روتر Wi-Fi 6 جدید همچنان با دستگاه‌های Wi-Fi نسل قدیمی شما کار می‌کند. البته این موضوع فقط برای افزایش سرعت دستگاه‌های قدیمی کار زیادی انجام نمی‌دهد، زیرا آن دستگاه‌ها از ویژگی‌های جدیدی که Wi-Fi 6 را سریعتر از نسل قبل می‌کند پشتیبانی نمی‌کنند.
Wi-Fi 6E هنوز هم می‌تواند در محیط‌های بزرگ و متراکم حتی مثل فرودگاه‌ها، مراکز خرید و … تفاوت ایجاد کند. پس شاید مودم‌های این نسل برای سازمان‌ها مناسب‌تر باشد تا خانه‌های کوچک. گرچه نمی‌توان انکار کرد طی سال‌های آینده، استفاده از مودم‌های با پوشش‌دهی Wi-Fi 6E می‌تواند به ضرورت تبدیل شود.
روی بسته‌بندی مودم، عباراتی مانند “AC1200” و “AX6000” نوشته شده که رتبه‌بندی سرعت را نشان می‌دهد. حروف موجود در این عبارات به شما می‌گویند که روتر از چه نسخه Wi-Fi پشتیبانی می‌کند:
- “AC” برای Wi-Fi 5 یا 802.11ac
- “AX” برای Wi-Fi 6، همچنین به عنوان 802.11ax شناخته می‌شود.
نوع و تعداد پورت‌های مودم
تعداد و نوع پورت‌های مودم برای همه کاربران مهم است اما برای کاربران اداری اهمیت بیشتری دارد. معمولاً تعداد پورت‌های مودم برای اتصال سیم‌های کابل، 1 تا 4 پورت است. مودم‌های تک‌پورته هم وجود دارد که عمدتاً برای اتصال وایرلس استفاده می‌شوند. اگر تعداد پورت‌ها برای اتصال سیمی کم باشد، باید از سوئیچ و هاب جداگانه جهت اتصال مستقیم از مودم به سیستم‌ها استفاده کرد.
به‌طور کلی سرعت هر پورت اترنت مودم، 1Gbps است، پس تا زمانی که طرح اینترنت شما از این عدد بزرگ‌تر نباشد، مهم نیست که از چه نوع پورت اترنتی استفاده می‌کنید. اما اگر سرعت اینترنت شما بیشتر از این مقدار است، باید به فکر Ethernet aggregation یا پورت‌های 2.5G باشید (اترنت اگرگیشن وقتی است که مودم یا روتر دو پورت اترنت دارد و می‌توانند با هم تجمیع شوند و یک پورت با ظرفیت 2Gbps بسازند).
نکته آخر اینکه DSL از خط تلفن شما برای رساندن اینترنت به خانه شما استفاده می‌کند، بنابراین مودم با پورت جک تلفن RJ11 یا RJ45 (LAN) بسیار مهم است. مطمئن شوید که مودم جدید خود را برای جک تلفن و جک اترنت بررسی کنید، حداقل از هر کدام یکی. این دو نوع پورت ممکن است شبیه به هم باشند، بنابراین سازندگان مودم اغلب آنها را برچسب‌گذاری می‌کنند.
کانال‌های بالادستی (Upstream) و پایین‌دستی (Downstream)
وقتی به یک مودم نگاه می‌کنید، اغلب یک عدد در جایی از توضیحات آن را می‌بینید که می‌تواند از 8×4 تا 32×8 باشد. این عدد مربوط به تعداد کانال‌های پایین‌دستی و بالادستی یک مودم است. این اعداد برای کاربران عادی و خانگی کاربردی ندارد اما وقتی بخواهید برای سازمان خود پلن‌های بزرگ و گران تهیه کنید، این اعداد به کار شما می‌آید.
عدد قبل از “x” نشان دهنده تعداد کانال‌های پایین‌دستی مودم است. به‌طور کلی، این تعداد با میزان داده دانلودی ISP شما در هر زمان مشخص مرتبط است. تقریباً هر مودمی کانال‌های پایین‌دستی بیشتری نسبت به مودم‌های بالادستی ارائه می‌دهد، زیرا ISPها و کاربران نهایی به طور یکسان بیشتر نگران دانلود محتوا هستند تا آپلود آن.
به یاد داشته باشید که اگر همه عوامل دیگر برابر باشند، اعداد بالاتر بهتر هستند. هر مودم جدیدی که خریداری می‌کنید باید حداقل 16 کانال پایین‌دستی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: تفاوت مودم و روتر
سرعت آپلود و دانلود
یکی از مهم‌ترین نکاتی که می‌توانید در مورد مودم یاد بگیرید، سرعت آپلود و دانلود آن است. این عدد را در توضیحات سایت فروشگاه یا مشخصات روی جعبه مودم مشاهده خواهید کرد؛ چیزی مشابه “تا 600 مگابیت در ثانیه”.
نکته مهم این است که عدد مذکور، همیشه مربوط به سرعت دانلود است نه سرعت آپلود. بنابراین اگر یک مودم سرعت 1 گیگابیت را تبلیغ می‌کند، به این معنی است که می‌تواند تا 1000 مگابیت بر ثانیه را از ISP شما بگیرد. اما سرعت آپلود آن بسیار کندتر است؛ چیزی در حدود یک چهارم سرعت دانلود (بحث قبلی در مورد کانال‌های پایین‌دستی در مقابل کانال‌های بالادستی را به خاطر بیاورید).
همه سرعت‌های بالا ممکن است وسوسه‌انگیز به نظر برسند، اما به یاد داشته باشید: شما نمی‌توانید بیشتر از آنچه که برای آن هزینه می‌کنید از ISP خود داده بگیرید. همانطور که قبلاً مثال زدیم، اگر مودم شما قادر به کشیدن 1.4 گیگابیت است اما در طرح اینترنتی مشترک هستید که سرعت شما را روی 25 مگابیت بر ثانیه محدود می‌کند، 25 مگابیت در ثانیه دریافت خواهید کرد.
همچنین به یاد داشته باشید که «Mbps» به معنای «مگابیت در ثانیه» است نه «مگابایت در ثانیه» (هشت بیت یک بایت را تشکیل می‌دهد). اگر مشترک یک طرح 50 مگابیت در ثانیه باشید، حداکثر سرعت دانلود شما حدود 7 مگابایت در ثانیه خواهد بود. این عدد سریع است اما نمی‌توانید در عرض چند دقیقه یک بازی 30 گیگابایتی را دانلود کنید!
باند وایفای
باند وایفای روی کیفیت و پوشش‌دهی اینترنت تاثیر می‌گذارد. باند WiFi معمولاً 2.4 گیگاهرتز یا 5 گیگاهرتز است اما برخی از مودم‌ها دارای قابلیت دو باند هستند و از هر دو نوع باند پشتیبانی می‌کنند. مزایای پشتیبانی مودم از دوباند زمانی که تعداد کاربران بسیار زیاد است مشخص می‌شود. در این حالت، مودم به‌طور خودکار کاربران متصل را با اتصال کاربران به باندهای مختلف متعادل می‌کند. مثلاً برای دو کاربر روی باند 5 گیگاهرتزی مودم یک کاربر را به باند 2.4 گیگاهرتز منتقل می‌کند، بنابراین سرعت تغییر زیادی نمی‌کند. به‌طور کلی باند، روی سرعت اینترنت تاثیر مستقیمی ندارد بلکه روی کیفیت و پوشش وایفای موثر خواهد بود.
آنتن
به‌طور معمول مودم‌ها دو نوع آنتن داخلی و خارجی دارند. آنتن‌های خارجی قدرت بیشتری برای پوشش فضای وسیع‌تر را در اختیار دارند. همچنین هر چه تعداد آنتن‌ها بیشتر باشد، محدوده عمودی و افقی پوشش وایفای بیشتر می‌شود که این امر روی سرعت اینترنت شما تاثیر مثبتی دارد. برای خانه‌ها و محیط‌های کوچک، یک آنتن خارجی هم کافی خواهد بود.
پوشش‌دهی و قدرت آنتن مودم
داشتن یک اتصال سریع از مودم بسیار عالی است اما اگر نمی‌توانید سیگنال قوی دریافت کنید پس ارتقای طرح اینترنت تاثیری نخواهد داشت. قدرت ارسال سیگنال آنتن و ناحیه پوشش‌دهی سیگنال توسط مودم یکی از فاکتورهای بسیار مهم خرید می‌باشد. در صورت قدرت پایین سیگنال، باید از روترهای تقویت‌کننده استفاده کرده و یا مودم خود را عوض کنید.
امنیت
امنیت شبکه به دو روش صورت می‌گیرد. تنظیمات امنیتی توسط کاربر (مقاله راهنمای تنظیم مودم را بخوانید) و پروتکل‌های امنیتی مودم. در مورد قابلیت‌های امنیتی مودم، می‌توان به پشتیبانی از پروتکل رمزنگاری WPA2 اشاره کرد که یکی از جدیدترین ویژگی‌های امنیتی WiFi است.
اما قبل از هر چیزی باید به معماری DOCSIS مودم توجه کنید و سپس ببینید که مودم به WPS مجهز شده است یا نه. علاوه‌بر این، باید به ویژگی‌های دیگری مثل رمزگذاری AES، پروتکل‌های امنیتی WPA ،WEP و فاکتورهای TKIP اهمیت دهید.
پروتکل‌های DOCSIS
هنگامی که یک مودم خریداری می‌کنید، یک نام اختصاری را خواهید دید که بسیار برجسته است: DOCSIS. اکثر مودم‌های مدرن از پروتکل‌های DOCSIS 3.0 یا 3.1 استفاده می‌کنند، اما نه تولیدکنندگان و نه فروشندگان هرگز توضیح نمی‌دهند که این به چه معناست یا چرا مهم است.
DOCSIS مخفف عبارت «داده‌ها روی کابل سرویس رابط مشخصات/Data Over Cable Service Interface Specification» است. این عبارت، پروتکلی است که به یک ISP اجازه می‌دهد خدمات اینترنت را از طریق یک کابل کواکسیال ارائه دهد. این فقط به این معنی است که مودم شما می‌تواند دسترسی به اینترنت پهن‌باند را فراهم کند.
DOCSIS 3.0 و 3.1 فقط شماره نسخه هستند. تفاوت‌های دقیق بین آنها اساساً به سرعت و تعداد کانال‌های هم‌زمان خلاصه می‌شود. نکته اصلی این است که اگر ISP شما سرعت اینترنت بیش از 1 گیگابیت (1000 مگابیت بر ثانیه یا مگابیت بر ثانیه) ارائه می‌دهد، روتر DOCSIS 3.1 سرمایه‌گذاری بهتری است.
منابع: cnet.com | tomsguide.com
