باتری موبایل، لپتاپ و پاوربانک‌ها در انواع و فناوری‌های مختلفی تولید میشن. این باتری‌ها از مواد مختلفی تشکیل شدن و توانایی‌های مختلفی دارن. اینکه چقدر باتری سریع شارژ میشه، چقدر وزن و چه میزان ظرفیت داره بستگی به مواد استفاده شده درون باتری، حجم و فناوری به کاررفته در اون داره. یادش بخیر ما باتری گوشیو شب می‌زدیم به شارژ و صبح در حالی‌که هنوز کامل پر نشده بود در می‌آوردیم که تا ظهر شارژ داشته باشه. یا لپ تاپمون بعد یه مدت یه سره می‌شد و کلا باید به برق می‌بود. حالا فرقش با PC چی بود اونو هنوز در سوالیم… الان اما قضیه فرق کرده.
در چند سال اخیر تحقیقات گسترده‌ای روی باتری‌ها انجام شده و حالا باتری‌هایی در بازار تکنولوژی درون گجت‌ها قرار می‌گیرن که ظرفیت و طول عمر بالایی دارن. حالا باتریهای لیتیوم یونی، لیتیوم پلیمری، باتریهای چند سلولی با قابلیت شارژ سریع و… به بازار تکنولوژی وارد شدن و کارایی گجت‌های الکترونیکی رو گسترش دادن؛ پس بیاین بررسیشون کنیم.
عوامل موثر در کارایی باتری شارژی
انواع باتری موبایل و لپ تاپ از نظر ساختار مواد تشکیل دهنده
نسل قبل‌تر باتری‌ها به نام باتریهای نیکل کادمیوم مشهور بود. این باتری از مواد شیمیایی مضر ساخته شده و برای طبیعت مضر بود. علاوه بر این خیلی سنگین بودن و سریع داغ می‌شدن. نسل بعدی باتری‌ها باتریهای فلز نیکل هیدرید بودن که سریع شارژ می‌شدن و وزن کمی داشتن؛ همچنین برای محیط زیست مضر نبودن؛ اما همون قدر که سریع شارژ می‌شدن سریع هم تخلیه می‌شدن و با توجه به دمای محیط میزان شارژ پذیری و تخلیه‌ی شارژشون دچار نوسان می‌شد. با پیشرفت علم در بررس ساختار مواد، حالا باتریهای لیتیوم یون (Lithium ion) و باتریهای لیتیوم پلیمر (lithium polymer) مورد استفاده قرار می‌گیرن که علاوه بر نداشتن معایب قبلی، قابلیت‌های زیادی هم دارن.
اما سوال اینجاست که کدوم بهتره؟ لیتیوم یون یا لیتیوم پلیمر؟ هر کدوم چه قابلیت‌های به خصوصی دارن و کدوم به درد ما میخورن؟
معرفی باتریهای لیتیوم یونی (Li-Ion)
باتریهای لیتوم یونی عمر بالایی دارن و همچنین وزن سبک این باتری‌ها از دیگر مزایای اونها به حساب می‌آید. این باتری‌ها با ورود به بازار تونستن فضای بیشتری رو برای طراحی در اختیار مهندسان قرار بدن و به این صورت گوشی‌هایی با ضخامت کمتر و وزن سبک‌تر وارد بازار شد. این باتری‌ها عمر بالایی دارن و میزان ولتا‌ژی که تولید میکنن در حدود 3.7 ولته.
مدل‌های قبلی باتری نیاز داشتن که هر از چندگاهی به صورت کامل تخیله بشن و سپس اونها رو فول شارژ کرد. حتما شما هم شنیدید… گوشیتو که خریدی، اولین بار شب بزنش به شارژ صبح دربیار که باتریش سالم بمونه… این مدل از باتری‌ها این مشکلات و گمانه زنی‌ها رو برطرف کردن و دیگه نیازی نیست گوشی رو بیشتر از حد معمول به شارژ زد. همچنین در این مدل باتری‌ها نیازی نیست که شارژ رو هر از گاهی به طور کامل تخیله کرد تا عمر باتری کم نشه. باتریهای لیتیوم یونی نیازی به این قبیل کارها ندارن و کافیه به طور عادی هر موقع نیاز به شارژ داشتین اونها رو شارژ کنین. این مدل باتری‌ها طول عمر بالایی دارن اما کارایی اونها با گذشت زمان کمتر میشه. باتری لیتیوم یون برای مصارف با قدرت بالاتر مثل لپ تاپ‌ها قابلیت بالایی داره و کارآمدتر از سایر باتری‌هاست.
در زیر چند نمونه گوشی که باتری لیتیوم یونی در ساخت آنها استفاده شده رو مشاهده می‌کنین:
گوشی موبایل اپل مدل iPhone 13 Pro Non Active ZA/A
گوشی موبایل اپل مدل iPhone 13 Pro Max Active ZA/A
معرفی باتریهای لیتیوم پلیمری (Lithium polymer)
باتریهای لیتیوم پلیمری به میزان بسیار گسترده‌ای در گوشی‌های موبایل و پاوربانک‌های امروزی به کار گرفته میشن. این باتری‌ها قبلا هزینه‌ی ساخت بالایی داشتن و به همین خاطر استفاده از اونا محدود بود و گجت‌هایی که از این باتری بهره می‌بردن قیمت بالایی داشتن. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، مهندسان تولید سخت افزار تونستن این باتری رو با قیمت کمتری تولید کنن.
این مدل از باتری‌ها نسبت به تمام مدل‌های قبلی از فناوری به‌روزتری بهره می‌برن. از ویژگی‌های عالی باتریهای لیتیوم پلیمری میشه به وزن کمتر، ضخامت کمتر و داغ شدن کمتر در عین سریع‌تر شارژ شدن و نگهداری بیشتر شارژ اشاره کرد.
این باتری‌ها در برابر تغییرات دمایی هم بسیار مقاومن و همچنین خطراتی نظیر آتش‌سوزی و انفجار ندارن. از نظر طول عمر، این باتری‌ها نسبت به باتریهای لیتیوم یونی طول عمر کمتری دارن. باتریهای لیتیوم پلیمری از نشتی خیلی کمی برخوردارن و در صورتی که از اونها استفاده نشه خیلی کم شارژ خالی میکنن.
در زیر چند نمونه گوشی که باتری لیتیوم پلیمری در ساخت آنها استفاده شده رو مشاهده می‌کنین:
گوشی موبایل سامسونگ مدل Galaxy A22
گوشی موبایل شیائومی مدل Mi 11 Lite 5G
مقایسه باتری لیتیوم یون ولیتیوم پلیمر
فاکتورهایی که در باتری موبایل و لپ تاپ اهمیت دارن
از مهمترین فاکتورهایی که در باتری لپ تاپ، در باتری گوشی و پاور بانک‌ها اهمیت پیدا می‌کنه میشه به ساختار و جنس باتری، ولتاژ و ظرفیت اونها اشاره کرد. ولتاژ باتری با واحد V (ولت) و ظرفیت باتری با واحد mAh (میلی آمپر ساعت) معرفی میشه. ولتاژ باتری میزان انرژی‌ایه که اون باتری در اختیار مدار قرار میده و ظرفیت باتری به میزان شارژپذیری اون باتری اطلاق میشه. هر قدر میزان ظرفیت باتری بالاتر باشه، اون باتری با توجه به میزان مصرف مداری که داخلش کار می‌کنه دارای ماندگاری شارژ بیشتری محسوب میشه.
میزان ولتاژ و ظرفیت باتری‌ها در شرایط دمایی مختلف ممکنه یه مقدار خیلی کم دستخوش تغییر بشه.
انواع باتری لپ تاپ
علاوه بر موارد بالا یعنی جنس باتری، ظرفیت باتری‌ها و … در لپ تاپ‌ها نکات دیگه‌ای هم اهمیت پیدا می‌کنه. باتری لپ تاپ ها میتونه چند سلولی باشه. امروزه در لپ‌تاپ‌ها باتری‌هایی به صورت 2 سلولی، 3 سلولی یا حتی 6 سلولی دیده میشه. این امر به این قضیه اشاره داره که باتریهای این دستگاه به چه صورتی در مدار قرار گرفتن.
عملا در یک مدار باتری‌ها رو با هم به صورت ترکیبی (یعنی موازی و سری) به هم وصل میکنن تا بتونن بیشترین توان رو از باتری‌ها بگیرن. وقتی چند باتری با هم یک مدار رو به صورت ترکیبی تشکیل داد به اونها یک سلول واحد گفته میشه. حالا در ساخت باتری لپ تاپ، سلول‌های تشکیل شده رو به صورت موازی به هم وصل میکنن تا باتری چند سلولی تشکیل بشه. این نکته که تعداد بیشتر سلول‌ها به معنای عملکرده بهتره لزوما صحیح نیست و بستگی به توان مصرفی مداری داره که باتری درونش قرار گرفته.
از طرف دیگه برخی باتری‌ها به صورت یکپارچه هستن یعنی باتری‌ها قابلیت جدا شدن از دستگاه رو ندارن و در مدار به صورت ثابت نصب شدن. به همین جهت در صورتی که براشون مشکلی پیش بیاد دسترسی به این مدل باتری‌ها اندکی مشکل‌تر از انواع باتریهای لپ تاپه که به صورت خشابی قابل جدا شدن هستن. این به این معناست که اگر عادت دارین حین کار، لپ تاپ خودتون رو به برق وصل کنین، باتریهای یکپارچه قابلیت جدا شدن از لپ تاپ رو ندارن و در صورتی که مدام به برق باشن امکان داره بهشون آسیب وارد بشه.
در زیر چند نمونه لپتاپ که باتری لیتیوم پلیمری در ساخت آنها استفاده شده رو مشاهده می‌کنین:
لپتاپ 15.6 اینچی اچ پی گیمینگ مدل Pavilion 15-ec1046nr
لپ تاپ 13.3 اینچی اچ پی مدل HP ENVY 13-BA1007NE
انواع باتری لپ تاپ
جمع‌بندی در مورد باتری شارژی
باتری‌ها سیر تکاملی رو به پیشرفتی داشتن و این سیر تکاملی هنوز ادامه داره. باتریهای قابل شارژ در حال استفاده شدن در خودروهای برقین و این فناوری که باتریهای SSB نامیده میشه به زودی در لپ‌تاپ‌ها و انواع گوشی‌ها مورد استفاده قرا می‌گیره. در حین خرید گجت الکترونیکی یکی از عوامل مهمی که باید بهش توجه کنین نوع و ظرفیت باتری و نحوه‌ی شارژ شدنشه. باتری‌ها بر روی عواملی نظیر وزن و ضخامت دستگاهی که درش قرار دارن موثرن. در نتیجه حین خرید پاوربانک یا لپتاپتون بهترین گزینه که مناسب شماست رو انتخاب کنین.