هنگام خرید گوشی، کیفیت فناوری صفحه نمایش می‌تواند به عنوان یک فاکتور مهم برای خرید در نظر گرفته شود؛ اما برای آنکه تشخیص دهیم کدام گوشی، صفحه‌نمایش بهتری دارد باید انبوهی از اصطلاحات و استانداردهای نمایشگر را بشناسیم! اینکه یک گوشی صفحه بزرگتر یا براق‌تری دارد یا آنکه رزولوشن آن بالاست دلیل بر کیفیت بالای نمایشگر نیست.
در این مقاله از مجله تکنولوژی لیپک می‌خواهیم تمام اصطلاحات و مشخصات فنی مربوط به صفحه‌نمایش گوشی‌های هوشمند را به شما معرفی کرده، کاربرد و اهمیت‌شان را توضیح داده و سپس نحوه بررسی کیفیت نمایشگر بر اساس آن شاخص را آموزش می‌دهیم.
- نکته: این مقاله بخشی از مقاله کامل و جذاب اصطلاحات و دیکشنری گوشی‌های هوشمند می‌باشد.
مشخصات صفحه‌نمایش گوشی
| مشخصه انواع صفحه نمایش | توضیح کوتاه | واحد اندازه‌گیری |
| نوع صفحه‌نمایش (Display type) | نوع صفحه‌نمایش یا پنل نمایشگر، تکنولوژی ساخت صفحه‌نمایش است. | – |
| ابعاد صفحه‌نمایش (Screen size) | رزولوشن تعداد پیکسل‌ها (یا نقاط) منفرد نمایش‌داده‌شده روی صفحه را توصیف می‌کند | اینچ (inch) |
| رزولوشن یا وضوح صفحه (Resolution) | رزولوشن تعداد پیکسل‌ها (یا نقاط) منفرد نمایش‌داده‌شده روی صفحه را توصیف می‌کند. | پیکسل (px) |
| تراکم پیکسلی (Pixel density) | تراکم پیکسلی به غلظت پیکسل‌ها در هر پیکسل از یک صفحه‌نمایش اشاره دارد. | ppi |
| نسبت تصویر (Aspect ratio) | نسبت ابعاد نسبت طول به عرض نمایشگر گفته می‌شود. | – |
| زاویه‌دید (Viewing angles) | زاویه‌دید، میزان وسعت دید کاربر نسبت به صفحه‌نمایشگر را نشان می‌دهد. | درجه |
| روشنایی (Brightness) | روشنایی نمایشگر به میزان نوری که نمایشگر قادر به تولید است گفته می‌شود. | نیت (nits) |
| نسبت کنتراست (Contrast ratio) | کنتراست تفاوت اندازه‌گیری شده بین ناحیه روشن و تاریک صفحه‌نمایش است. | – |
| تاریک‌سازی منطقه‌ای (Local dimming) | فناوری لوکال دیمینگ قادر است نور پس‌زمینه LCD را به مناطق جداگانه تقسیم کرده و کنتراست نمایشگر را بهبود دهد. | – |
| منحنی گاما (Gamma) | گاما به چگونگی انتقال صفحه‌نمایش از سیاه به سفید اشاره دارد. | – |
| عمق بیت (Bit-depth) | عمق بیت به تعداد رنگ‌ها در صفحه‌نمایشگر اشاره دارد. | بیت (bit) |
| فناوری HDR | فناوری HDR یک تصویر فوق‌العاده با طیف وسیعی از رنگ‌های واقعی و زنده را به نمایش می‌گذارد | – |
| طیف رنگی (Color gamut) | فناوری گاموت نشان می‌دهد که یک نمایشگر چقدر از پالت رنگی تصویر را می‌تواند بازتولید کند. | – |
| نرخ تازه‌سازی (Refresh rate) | نرخ تازه‌سازی یا نرخ نوسازی تصویر، تعداد دفعاتی است که نمایشگر در هر ثانیه به‌روز می‌شود. | هرتز (Hz) |
| نرخ تازه‌سازی متغیر (Variable refresh rate) | تغییر خودکار ریفرش ریت براساس کیفیت محتوا | – |
| زمان پاسخدهی (Response time) | زمان پاسخگویی به مدت زمان تغییر رنگ در نمایشگر اشاره می‌کند | میلی‌ثانیه |
| فریم ریت (Frame Rate) | نرخ فریم اندازه‌گیری وضوح تصویری است که در واحد زمان محاسبه می‌شود. | فریم در ثانیه (FPS) |
| تطبیق نرخ تازه‌سازی و فریم محتوا (MEMC) | فناوری MEMC نرخ تازه‌سازی را با نرخ فریم محتوا تطبیق می‌دهد. | – |
| پانچ هول (Punch hole) | یک سوراخ پانچ که در پانل نمایشگر قرار دارد برای تعبیه سنسوری که نور را دریافت می‌کند (مانند سنسور دوربین) مناسب است. | – |
نوع صفحه‌نمایش (Display type)
هنگامی که صفحه‌نمایش با قابلیت لمسی ترکیب می‌شود، عنصر اصلی رابط کاربری دستگاه خواهد بود و به همین دلیل، کیفیت نمایش آن اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. نوع صفحه‌نمایش یا پنل نمایشگر، تکنولوژی ساخت صفحه‌نمایش است که عمدتاً به سه دسته کلی طبقه‌بندی می‌شوند:
- LCD (نمایشگر کریستال مایع)
- LED (دیود ساطع‌کننده نور)
- Retina (شبکیه چشم)
هر کدام از سه دسته بالا به زیرمجموعه‌های مختلفی تقسیم می‌شود. در حال حاضر انواع رایج صفحه‌نمایش گوشی‌های هوشمند در زیر معرفی شده‌اند:
| نوع صفحه‌نمایش گوشی | ویژگی‌ها |
| LCD | نمایشگر کریستال مایع به دلیل مصرف انرژی کم و کیفیت تصویر خوب، رایج‌ترین نوع نمایشگر در بین گوشی‌های موبایل است. به‌طور کلی مشاهده متن و محتوا در نمایشگرهای LCD حتی در زیر نور مستقیم خورشید آسان است. کوچکترین عنصر یک تصویر نمایش داده شده در LCD، پیکسل است. |
| IPS | IPS یک فناوری صفحه‌نمایش برای نمایشگرهای کریستال مایع است. در IPS، لایه‌ای از کریستال‌های مایع بین دو سطح شیشه‌ای قرار می‌گیرد. پنل‌های IPS برای بازی‌های با ریتم سرعتی آهسته مناسب است اما در مقایسه با بازی‌هایی با حرکات سریع زیاد، به تجربه و کیفیت بازی آسیب می‌زند. اگر به رنگ‌های دقیق و زنده، زاویه‌دید وسیع و تجربه بصری بهتر اهمیت می‌دهید، صفحه‌نمایش IPS یک انتخاب عالی است؛ به ویژه برای کارهایی مانند ویرایش عکس، ویرایش ویدیو و بازی که دقت و وضوح رنگ بسیار مهم است. |
| LCD PLS | این نوع پنل توسعه یافته توسط Samsung Display، دارای ویژگی‌های مشابه نمایشگرهای IPS با بازتولید رنگ خوب و زاویه‌دید مناسب است اما سطح کنتراست آن در مقایسه با نمایشگرهای OLED و LCD/VA پایین‌تر است. |
| POLED |
فناوری معکوس IPS که در برخی گوشی‌های سامسونگ استفاده شده و گرچه مخفف “Plastic OLED” است اما فناوری زیربنایی “AMOLED” سامسونگ (و انواع آن) است که در هر دو مورد به جای شیشه، لایه‌های زیرلایه پلاستیکی دارد. |
| LED | صفحه‌نمایش LED یک صفحه‌نمایش تخت است که از مجموعه‌ای از دیودهای ساطع‌کننده نور (LED) به عنوان پیکسل برای نمایشگر استفاده می‌کند. روشنایی دیودها به این نوع نمایشگر اجازه می‌دهد تا در فضای باز، جایی که در زیر نور خورشید هم استفاده شوند. صفحه‌نمایش‌های LED وضوح بالاتری نسبت به LCDها ارائه می‌دهند و به دلیل سیستم نور پس‌زمینه خود می‌توانند نسبت کنتراست بهتری داشته باشند. نمایشگرهای LED در مقایسه با مانیتورهای IPS برای بازی‌های سریع بسیار بهتر هستند. |
| OLED | یک فناوری نمایشگر که از نقاط کوچک پلیمر آلی تشکیل شده است که هنگام شارژ شدن با الکتریسیته نور ساطع می‌کنند. نمایشگرهای OLED مزایای زیادی نسبت به LCD دارند. آنها نازک‌تر، سبک‌تر و روشن‌تر هستند، به انرژی کمتری نیاز دارند، زاویه‌دید، کنتراست و زمان پاسخدهی بهتری برای ویدیو و انیمیشن دارند. OLEDها ارزان‌تر هستند و ساخت آنها راحت‌تر است. از سوی دیگر، LCDها خوانایی بهتری را در نور روشن محیط ارائه می‌دهند. نمایشگرهای OLED وضوح بالاتری نسبت به نمایشگرهای LED دارند و همچنین سطح مشکی بسیار خوبی دارند. |
| Mini-LED / Micro-LED | فناوری جدید نمایشگر Mini/Micro LED پیشرفتی کلیدی در حوزه نمایشگرهای LED ایجاد کرده است. MiniLED و Micro LED هنوز در مراحل توسعه قرار دارند و فراگیر نشده‌اند. اگرچه مینی ال‌ای‌دی‌ها امکان کاهش نور موضعی و دقت رنگ استثنایی را فراهم می‌کنند، اما با میکرو LED مقایسه نمی‌شوند. میکرو ال‌ای‌دی‌ها خود تابش می‌کنند که به کاهش پاشش رنگ و اطمینان از نمایش دقیق نمایشگر کمک می‌کند. از آنجایی که هر پیکسل می‌تواند نور خود را تابش کند، خروجی رنگ پیکسل را می‌توان به راحتی تنظیم کرد. |
| AMOLED | AMOLED یک فناوری نمایشگر است که در دستگاه‌های قابل حمل مانند تلفن‌های همراه استفاده می‌شود. نمایشگرهای OLED با ماتریس فعال عملکردی مشابه نمایشگرهای OLED ماتریس غیر فعال خود دارند اما انرژی کمتری مصرف می‌کنند. این مزیت باعث می‌شود OLEDهای ماتریس فعال برای وسایل الکترونیکی قابل حمل که مصرف انرژی باتری در آنها حیاتی است، مناسب باشند. |
| Super AMOLED | نامی که سامسونگ به نمایشگرهایش داده است که قبلاً فقط در مدل‌های رده‌بالا یافت می‌شد اما اکنون به دستگاه‌های ارزان‌تر نیز رسیده است. Super AMOLED فناوری پایه AMOLED را با ادغام لایه پاسخ لمسی در خود نمایشگر به جای یک لایه اضافی در بالا بهبود می‌بخشد. |
| Dynamic & Fluid AMOLED | به ترتیب توسط سامسونگ و OnePlus برای توصیف تغییرات اساسی در AMOLED استفاده می‌شود. آنها برای نمایشگرهایی استفاده می‌شوند که نه تنها دارای نرخ تازه‌سازی بالایی هستند، بلکه می‌توانند بین نرخ‌های مختلف به‌طور متناوب تغییر کنند. |
| Super Retina | سوپر رتینا نام بازاریابی اپل برای نمایشگرهای OLED مورد استفاده در آیفون‌های خود است. |
| Super Retina XDR | نام اپل برای فناوری Mini LED خود که با پسوند «XDR» به معنی نمایشگرهایی‌ست که قادر به نمایش محتوای HDR (محدوده دینامیکی بالا) هستند. |
| Liquid Retina | اصطلاحی ساختگی برای توصیف دستگاه‌های LCD با وضوح رتینا است؛ دستگاه‌هایی که چشم انسان نمی‌تواند تک‌تک پیکسل‌ها را در فواصل دید معمولی ببیند. روی کاغذ، هر گوشی اپل از زمان آیفون 4 دارای این نمایشگر هستند. |
ابعاد صفحه‌نمایش (Screen size)
ابعاد نمایشگر، میزان فاصله دو نقطه مورب گوشه‌های داخلی صفحه‌نمایش دستگاه می‌باشد. هر چه اندازه نمایشگر بزرگتر باشد، کاربر دید بهتری را تجربه خواهد کرد. نمایشگرهای گوشی اندازه‌های متنوعی دارند که عموماً ابعاد نزدیک به 6 اینچ محبوبیت و کاربری بهتری دارد و گوشی‌های دارای نمایشگر حدود 6.5 اینچ، در دسته گوشی‌های بزرگ با وزن زیاد قرار می‌گیرند. اندازه صفحه‌نمایش 6.1 اینچی به عنوان یک تعادل خوب بین قابلیت حمل و قابلیت استفاده گوشی در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا به اندازه کافی بزرگ است که تجربه تماشای خوبی را ارائه دهد اما آنقدر بزرگ نیست که استفاده از آن دست و پا گیر باشد.
اندازه و وضوح صفحه‌نمایش (رزولوشن) فاکتورهای متفاوتی هستند و نمایشگر بزرگتر لزوماً به معنای وضوح بالاتر نیست.
رزولوشن یا وضوح صفحه (Resolution)
روش استاندارد صنعت برای نمایش وضوح صفحه‌نمایش، انتشار تعداد پیکسل‌هایی است که دو طرف مستطیل نمایشگر را تشکیل می‌دهند. رزولوشن تعداد پیکسل‌ها (یا نقاط) منفرد نمایش‌داده‌شده روی صفحه را توصیف می‌کند و معمولاً برای تلفن‌ها با تعداد پیکسل‌های افقی – عمودی نشان داده می‌شود. پیکسل‌های بیشتر در صفحه‌نمایش، تصاویر با جزئیات بیشتر و متن واضح‌تر را ارائه می‌دهد.
در حال حاضر چند استاندارد رایج برای رزولوشن انواع نمایشگر وجود دارد:
| نام | رزولوشن در پیکسل |
| High Definition (HD) | 1280 x 720 |
| Full HD, FHD | 1920 x 1080 |
| 2K, Quad HD, QHD | 2560 x 1440 |
| 4K, Ultra HD | 3840 x 2160 |
رزولوشن به اندازه فیزیکی نمایشگر، سنسورهای گوشی مثل دوربین یا حتی تصویر اشاره نمی‌کند. به عنوان مثال، دو نمایشگر با وضوح یکسان می‌توانند ابعاد فیزیکی متفاوتی داشته باشند. از این رو اهمیت پارامتر دیگری به نام تراکم پیکسلی مطرح می‌شود که با پیکسل در هر اینچ (ppi) اندازه‌گیری می‌گردد. از آنجایی که یک صفحه‌نمایش کوچک‌تر با وضوح یکسان پیکسل بیشتری در هر اینچ خواهد داشت، تصویر ارائه شده توسط آن باید واضح‌تر و دقیق‌تر باشد (اگرچه گرافیک از نظر فیزیکی کوچک‌تر خواهد بود).
اولین آیفون که در سال 2007 منتشر شد، رزولوشن 320 در 480 پیکسل داشت که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
برای دستگاه‌های قابل حمل مانند گوشی‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها، رزولوشن 1080p یا حتی 1440p می‌تواند مناسب‌ترین وضوح مورد نیاز باشد. تنها برای اندازه نمایشگرهای بزرگتر رزولوشن‌هایی نظیر 4K کاربرد خواهد داشت.
بیشتر بخوانید:
رزولوشن چیست؟ جدول رزولوشن تصویر مانیتور و گوشی
تراکم پیکسلی (Pixel density)
نام Pixel از “pix” (برای “تصویر”) و el (برای “عنصر”) می‌آید. پیکسل کوچکترین اطلاعات روی یک تصویر است. پیکسل یک واحد برای اندازه‌گیری وضوح تصویر است و هرچه یک تصویر از پیکسل‌های بیشتری تشکیل شده باشد، جزئیات آن بیشتر است. تراکم پیکسلی به غلظت پیکسل‌ها در هر پیکسل از یک صفحه‌نمایش اشاره دارد که بر حسب پیکسل در هر اینچ (PPI یا Pixels Per Inch) محاسبه می‌شود. تراکم پیکسلی با تقسیم وضوح پیکسل مورب نمایشگر بر اندازه قطر آن محاسبه می‌شود.
نسبت تصویر (Aspect ratio)
نسبت ابعاد نسبت طول به عرض نمایشگر گفته می‌شود. مثلا نسبت 1:1 به شکل مربع و به این معنی‌ست که صفحه‌نمایشگر نسبت طول و عرض برابر دارد. رایج‌ترین نسبت تصویر 16:10 یا 3:2 است که در نمایشگرهای موبایل دیده می‌شود. صفحه‌نمایشگر 16:9 به شما امکان می‌دهد محتوای بیشتری را بدون نیاز به اسکرول کردن در صفحه‌نمایشگر مشاهده کنید.
زاویه‌دید (Viewing angles)
زاویه‌دید، میزان وسعت دید کاربر نسبت به صفحه‌نمایشگر را نشان می‌دهد. البته این نکته با در نظر گرفتن حفظ کیفیت تصویر و رنگ‌ها سنجیده می‌شود. اگر می‌خواهید وسعت زاویه‌دید نمایشگر را بررسی کنید، باید ببینید که آیا می‌توانید تمام صفحه‌نمایشگر را از زاویه‌هایی غیر از مستقیم (0 درجه) مشاهده کنید یا خیر.
به‌طور کلی صفحه‌نمایشگرها در یک زاویه‌دید بیشتر افقی و زاویه‌دید کمتر در بعد عمودی ساخته می‌شوند تا از این طریق کاربر به وسعت دید بیشتری دست پیدا کند.
زاویه‌دید کم یا باریک به این معنی است که با حرکت دادن سر خود به چپ یا راست مقداری روشنایی و دقت رنگ را از دست خواهید داد. به‌طور مشابه، قرار دادن صفحه‌نمایش در بالا یا پایین‌تر از سطح چشم نیز ممکن است بر کیفیت تصویر قابل مشاهده تأثیر منفی بگذارد. نمایشگرهای IPS و OLED معمولاً وسیع ترین زاویه‌دید را دارند و در بیشتر موارد به راحتی به 180 درجه نزدیک می‌شوند.
روشنایی صفحه‌نمایش (Brightness)
روشنایی نمایشگر به میزان نوری که نمایشگر قادر به تولید است گفته می‌شود. به‌طور کلی هر چه روشنی صفحه‌نمایش بیشتر باشد، کاربر می‌تواند جزییات بیشتری از تصاویر را مشاهده کند و از همه مهم‌تر اینکه چشم‌ها محافظت می‌شوند. در سال‌های اخیر میزان روشنایی در صفحه‌نمایشگرهای گوشی بیشتر شده است زیرا میزان استفاده از گوشی در خارج از ساختمان و زیر نور خورشید افزایش پیدا کرده است.
واحد اندازه‌گیری روشنایی صفحه‌نمایش، نیت (Nits) است و برخی از گوشی‌های پرچمدار مانند گلکسی S21 بیش از 1000 نیت را پشتیبانی می‌کنند؛ به این معنی که در یک اتاق تاریک یا زیر نور خورشید، همه چیز قابل مشاهده خواهد بود. میزان روشنایی در گوشی‌های اقتصادی بین 250 تا 300 نیت است.
هر چه روشنی صفحه‌نمایش بیشتر باشد، کاربر می‌تواند جزییات بیشتری از تصاویر را مشاهده کند و از همه مهم‌تر اینکه چشم‌ها محافظت می‌شوند.
نسبت کنتراست (Contrast ratio)
کنتراست تفاوت اندازه‌گیری شده بین ناحیه روشن و تاریک صفحه‌نمایش است. به عبارت دیگر، کنتراست نسبت بین روشن‌ترین سفید و تیره‌ترین سیاه است.
در عمل، میانگین نسبت کنتراست بین 500:1 و 1500:1 قرار دارد. این یعنی یک ناحیه سفید صفحه‌نمایش 500 (یا 1500) برابر روشن‌تر از قسمت سیاه آن است. نسبت کنتراست بالاتر مطلوب‌تر است زیرا عمق بیشتری به رنگ‌ها در تصویر می‌دهد.
اگر نمایشگر سیاهی کاملی تولید نکند، قسمت‌های تیره‌تر تصویر ممکن است خاکستری به نظر برسند. به‌طور طبیعی، این امر از دیدگاه بازتولید تصویر ایده‌آل نیست. نسبت کنتراست پایین نیز بر توانایی ما برای درک عمق و جزئیات تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود کل تصویر شسته یا صاف به نظر برسد.
در نمایشگری با نسبت کنتراست پایین، آسمان شب پرستاره، سیاه نخواهد بود. در نتیجه، ستارگان چندان متمایز نخواهند شد و کیفیت درک شده از تصویر را کاهش می‌دهد. تصاویر زیر که از دو نمایشگر مختلف گرفته شده‌اند، تفاوت قابل توجهی را در سطوح کنتراست نشان می‌دهند.
تاریک‌سازی منطقه‌ای (Local dimming)
فناوری Local dimming، تکمیل‌کننده ویژگی کنتراست است. به این معنی که فناوری لوکال دیمینگ قادر است نور پس‌زمینه LCD را به مناطق جداگانه تقسیم کرده و کنتراست نمایشگر را بهبود دهد. این مناطق، گروه‌هایی از LED هستند که می‌توانند در صورت لزوم روشن یا خاموش شوند. در نتیجه، تنها با خاموش کردن LEDهای یک منطقه خاص، سیاهی عمیق‌تری دریافت می‌کنید. هر چه مناطق قابل کنترل بیشتر باشد، کیفیت تصاویر افزایش پیدا می‌کند، زیرا میزان نور صفحه‌نمایشگر با دقت بیشتری کنترل می‌شود.
نمایشگرهایی که از فناوری OLED استفاده می‌کنند، بهترین کنتراست را دارند زیرا پنل‌های OLED از پیکسل‌های مجزا تشکیل شده‌اند که می‌توانند برای رسیدن به رنگ مشکی واقعی، کاملاً خاموش شوند.
منحنی گاما (Gamma)
به بیان ساده، گاما به چگونگی انتقال صفحه‌نمایش از سیاه به سفید اشاره دارد. اهمیت گاما در این است که اطلاعات رنگ را نمی‌توان یک به یک به روشنایی صفحه‌نمایش ترجمه کرد. در عوض، این رابطه بیشتر شبیه یک منحنی نمایی است.
در حدود 1.0 یا یک خط مستقیم مطابق با معادله گاما، تصویری بسیار روشن و مسطح دریافت می‌کنید. با این حال اگر از یک مقدار بسیار بالا مانند 2.6 استفاده کنید تصویر به‌طور غیر طبیعی تیره می‌شود. در هر دو مورد، جزئیات را از دست خواهید داد.
مقدار ایده‌آل گاما حدود 2.2 است زیرا دقیقاً منحنی معکوس منحنی گامای مورد استفاده در دوربین‌های دیجیتال را تشکیل می‌دهد. در پایان، این دو منحنی ترکیب می‌شوند تا یک خروجی خطی درک شده یا آنچه چشمان ما انتظار دیدن آن را دارد، تشکیل دهند.
سایر مقادیر رایج گاما برای نمایشگرها به ترتیب 2.0 و 2.4 برای اتاق‌های روشن و تاریک هستند. این به این دلیل است که درک چشمان شما از کنتراست به شدت به میزان نور اتاق بستگی دارد. در تصویر زیر، تفاوت Gamma 1.0 در برابر 2.2 را مشاهده می‌کنید.
عمق بیت (Bit-depth)
عمق بیت به تعداد رنگ‌ها در صفحه‌نمایشگر اشاره دارد. ویژگی عمق بیت به شما اطمینان می‌دهد که می‌توانید جزییات رنگ بیشتری را در نمایشگر مشاهده کنید. مثلاً یک صفحه‌نمایشگر 8 بیتی می‌تواند 256 نوع از رنگ‌های مختلف را بازتولید کند اما یک نمایشگر 24 بیتی، 16 میلیون رنگ را نمایش می‌دهد. به‌طور کلی کاهش تعداد رنگ‌ها، بر روی کیفیت تصاویر تاثیر منفی خواهد گذاشت. فناوری عمق بیت، نمایشگر رنگی‌تر و هیجان‌انگیزتری به کاربر ارائه می‌دهد. بنابراین برای گیمرها یک ویژگی اساسی به شمار می‌رود.
عمق بیت بیشتر به معنی افزایش تعداد رنگ نمایشگر و در نتیجه، افزایش کیفیت و زنده بودن تصویر خواهد شد.
| عمق بیت | تعداد رنگ |
| 8 بیتی | 256 رنگ، 16 میلیون ترکیب رنگی |
| 10 بیتی | 1024 رنگ، یک میلیارد ترکیب رنگی |
| 12 بیتی | 4096 رنگ، 68 میلیارد ترکیب رنگی |
فناوری HDR
فناوری HDR (محدوده داینامیکی بالا) یک تصویر فوق‌العاده با طیف وسیعی از رنگ‌های واقعی و زنده را به نمایش می‌گذارد؛ به این معنی که نمایش تصاویر با طیف رنگی گسترده و با در نظر گرفتن جزییات تصویر در مناطق تاریک و روشن را به عهده می‌گیرد. نکته مهم این است که فناوری HDR این ویژگی را به‌طور یکسان نمایش می‌دهد یعنی شما تصاویر را در منطقه‌ای بیش از حد روشن یا تیره نخواهید دید.
فناوری HDR سه معیار اصلی دارد: روشنایی، گستره رنگ‌های گاموت و نسبت کنتراست که براساس آن سنجیده می‌شود.
گوشی‌های HDR تنها می‌توانند محتوایی که با این فرمت ضبط شده باشد (عکس یا فیلم) را با چنین قابلیتی به تصویر بکشد.
مطالعه بیشتر:
HDR چیست؟ کاربرد HDR در دوربین گوشی، عکاسی و نمایشگر
طیف رنگی (Color gamut)
به‌طور کلی گاموت یا محدوده رنگی به مجموعه رنگ‌هایی گفته می‌شود که انسان می‌تواند آن را مشاهده کند. این فناوری نشان می‌دهد که یک نمایشگر چقدر از پالت رنگی تصویر را می‌تواند بازتولید کند. طبیعتاً یک صفحه‌نمایشگر با فناوری گاموت در قیمت گوشی تاثیرگذار خواهد بود. طیف رنگی مرئی یا آنچه چشم ما می‌تواند ببیند، معمولاً به شکل نعل اسبی نشان داده می‌شود که چیزی شبیه به تصویر زیر است:
مانند تلویزیون‌ها، بیشتر محتوای مرتبط با کامپیوتر در ده‌های اخیر، حول محور رنگ استاندارد RGB یا sRGB، طراحی شده است. sRGB به مقدار گامای 2.2 منجر می‌شود.
نرخ تازه‌سازی (Refresh rate)
نرخ تازه‌سازی یا نرخ نوسازی تصویر، تعداد دفعاتی است که نمایشگر در هر ثانیه به‌روز می‌شود. واحد اندازه‌گیری نرخ تازه‌سازی، هرتز (Hz) است. استاندارد نرخ تازه‌سازی نمایشگرهای گوشی، 60 هرتزی است که یعنی نمایشگر می‌تواند 60 بار در ثانیه تغییر کند.
| نرخ نوسازی تصویر | مفهوم | میزان استفاده |
| 60 هرتز | تولید و نمایش 60 فریم در ثانیه | استاندارد قابل قبول و مناسب – بسیار رایج در گوشی‌ها |
| 120 هرتز | تولید و نمایش 120 فریم در ثانیه | فراتر از نیاز عادی و بسیار باکیفیت – در پرچم‌دارها |
| 144 هرتز | تولید و نمایش 144 فریم در ثانیه | مخصوص گیم حرفه‌ای – عدم فراگیری در گوشی‌ها |
هرچه نرخ تازه‌سازی بیشتر باشد، تصاویر روان‌تر نمایش داده می‌شوند.
اطلاعات بیشتر:
نرخ تازه‌سازی تصویر (Refresh Rate) در صفحه‌نمایش چیست؟
نرخ تازه‌سازی متغیر یا تطبیقی (Variable refresh rate)
نمایشگرهای پیشرفته به نرخ تازه‌سازی ثابتی وفادار نیستند و به راحتی می‌توانند نرخ تازه‌سازی را متناسب با نرخ محتوا تغییر دهند؛ به همین دلیل به آن نرخ تازه‌سازی متغیر (VRR) یا تطبیقی گفته می‌شود. کاهش تغییر فریم هنگام نمایش محتوای ثابت، نقش مهمی در بهبود عملکرد نمایشگر و عمر باتری دارد. نرخ تازه‌سازی متغیر در گوشی‌های هوشمند محبوبیت زیادی پیدا کرده است، گرچه همه کاربران به آن نیاز نخواهند داشت.
زمان پاسخدهی (Response time)
زمان پاسخگویی به مدت زمان تغییر رنگ در نمایشگر اشاره می‌کند؛ همچون زمانی که صفحه‌نمایش نیاز دارد تا از سیاه به سفید یا خاکستری تغییر پیدا کند که میزان آن قابل اندازه‌گیری است. مطلوب‌ترین زمان پاسخگویی حدود 10 میلی‌ثانیه است، در نتیجه شما محتوای باکیفیت بیشتری تحویل می‌گیرید. بهترین زمان پاسخگویی برای گیمرهای حرفه‌ای کمتر از 10 میلی‌ثانیه است اما برای کاربران عمومی، زمان پاسخگویی اهمیت کمتری دارد.
هرچه زمان پاسخ کوتاه‌تر باشد، تصاویر کمتر درگیر تاری می‌شوند. این ویژگی برای گیم حرفه‌ای کاربرد بیشتری دارد و استفاده عمومی، ملموس نخواهد بود.
فریم ریت (Frame Rate)
نرخ فریم در ثانیه (Frames Per Second) یا FPS اندازه‌گیری وضوح تصویری است که در واحد زمان محاسبه می‌شود. 24 تا 30 فریم در ثانیه سطح عادی برای کیفیت تصویر خوب است. ویدیویی با نرخ فریم پایین‌تر به صورت از هم گسیخته روی صفحه، نمایش داده می‌شود و نمی‌تواند اشیاء متحرک را به درستی ثبت کند.
تطبیق نرخ تازه‌سازی و فریم محتوا (MEMC)
فناوری MEMC مخفف Motion Estimation and Motion Compensation است که نرخ تازه‌سازی را با نرخ فریم محتوا تطبیق می‌دهد. این ویژگی، حرکت آینده فریم را تخمین زده و فریم‌های مصنوعی می‌سازد تا بین آن دو تعادل برقرار شود. مثلاً فیلمی با سرعت 24 فریم بر ثانیه فیلمبرداری شده اما ویدیو در گوشی شما با فریم بیشتری مثل 30 فریم در ثانیه ذخیره می‌شود، در حقیقت تصویر را دو یا چهار برابر می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تصاویر روان‌تر نمایش داده شوند.
به‌طور کلی اگر گوشی شما نرخ تازه‌سازی 120 هرتزی داشته باشد اما فیلم مد نظر با سرعت 60 فریم در ثانیه گرفته شود، نرخ تازه‌سازی 120 هرتزی نمی‌تواند تمام قدرتش را به نمایش بگذارد، اما وقتی نرخ محتوا و نرخ تازه‌سازی در یک کفه ترازو قرار گیرند، تجربه ایده‌آلی از تصویر را تجربه خواهید کرد.
پانچ هول (Punch hole)
نمایشگر حفره‌ای به نمایشگری گفته می‌شود که دارای سوراخ پانچ است. اما تمام پانل‌های صفحه‌نمایش با سوراخ پانچ به عنوان نمایشگر حفره‌ای در نظر گرفته نمی‌شوند؛ چراکه سوراخ پانچ باید در ناحیه فعال صفحه‌نمایش گوشی قرار بگیرد. اگر بریدگی سوراخ شکل در داخل قاب (فضای مرده خارج از ناحیه فعال صفحه) باشد، به عنوان نمایشگر هول نامیده نمی‌شود. اگر برش در مرز بین منطقه فعال و فضای مرده قرار بگیرد، این نیز یک نمایشگر پانچ هول نیست و به آن نمایشگر ناچ می‌گویند.
یک سوراخ پانچ که در پانل نمایشگر قرار دارد برای تعبیه سنسوری که نور را دریافت می‌کند (مانند سنسور دوربین) مناسب است.
اطلاعات بیشتر:
پانچ هول چیست؟ آشنایی با صفحه نمایش Hole Display گوشی
چگونه یک نمایشگر با کیفیت برای گوشی انتخاب کنیم؟
از آنجایی که بازار گوشی‌های هوشمند از انوع تکنولوژی‌های نمایشگر با کیفیت‌های مختلف پر شده است، بهترین صفحه‌نمایش گوشی تنها براساس نیاز شما تعریف می‌شود. اگر یک گیمر حرفه‌ای هستید، قطعا باید دنبال نمایشگرهایی با نرخ تازه‌سازی بالا و ابعاد بزرگ باشید. اما به‌طور خلاصه می‌توان نمایشگرهایی با خصوصیات زیر را مناسب دانست:
- پنل IPS یا نسل‌های ارتقایافته LED مثل AMOLED
- ریفرش ریت 120 هرتز
- حداقل رزولوشن HD
- سایز حدود 6 اینچ
- تراکم پیکسلی بین 300 تا 400ppi
- حداقل روشنایی 500 نیت
در این زمینه توصیه می‌کنیم مقاله بهترین گوشی‌های 2024 از نظر کیفیت صفحه‌نمایش را مطالعه کنید. در انتها هم امیدوارم پاسخ سوالات زیر شما را در آشنایی با انواع صفحه‌نمایش بیشتر آشنا کند.
بهترین نوع صفحه‌نمایش مناسب گوشی چیست؟
نمایشگرهای IPS در حال حاضر بهترین LCDهای موجود در بازار هستند. این نوع پنل دارای رنگ ثابت و زاویه‌دید وسیع، حتی در نور مستقیم در مقایسه با نمایشگرهای TFT هستند. با این حال، تولید آنها گران‌تر است و به همین دلیل، معمولاً آنها را در تلفن‌های سطح متوسط و بالاتر خواهید دید. نمایشگرهای AMOLED نیز مناسب هستند.
آیا AMOLED بهتر از فول اچ دی است؟
AMOLED در واقع 1000 برابر سریعتر از LCD است. صفحه‌نمایش‌های AMOLED کنتراست بسیار خوبی نیز دارند، زیرا نور صفحه‌نمایش به جای نور پس‌زمینه، از تک‌تک پیکسل‌ها می‌آید. هنگامی که نیاز به ایجاد یک رنگ سیاه دارد، به سادگی پیکسل‌های مربوطه را کم‌رنگ یا خاموش می‌کند تا یک سیاهی واقعی و عمیق داشته باشد.
آیا OLED بهتر از AMOLED است؟
کیفیت صفحه‌نمایش AMOLED بسیار بهتر از OLED است زیرا حاوی یک لایه اضافی از TFT است و از فناوری‌های backplane پیروی می‌کند. نمایشگرهای AMOLED در مقایسه با نمایشگرهای OLED بسیار انعطاف‌پذیرتر هستند. از این رو، قیمت آنها بسیار بیشتر از نمایشگر OLED است.
منابع: gsmarena.com | androidauthority.com
