در دنیای نمایشگرها، دو فناوری رایج با نام‌های TN و IPS شناخته می‌شوند. هر دوی این پنل‌ها زیرمجموعه‌ای از فناوری LCD (نمایشگر کریستال مایع) هستند، اما از نظر ساختار، نحوه عملکرد و موارد استفاده تفاوت‌های قابل‌توجهی با یکدیگر دارند. درک تفاوت‌های بین پنل‌های TN و IPS در نمایشگرهای LCD برای مصرف‌کنندگان و متخصصان، هنگام انتخاب نمایشگری که با نیازهای خاصشان سازگار باشد، اهمیت زیادی دارد.
در این راهنمای جامع از مجله تکنولوژی لیپک به بررسی دقیق تفاوت‌های کلیدی میان پنل‌های IPS و TN می‌پردازیم و آنها را از جهات مختلف با هم مقایسه می‌کنیم.
برخلاف نمایشگرهای OLED که از پیکسل‌هایی با تولید نور مستقل ساخته شده‌اند، صفحه‌نمایش‌های LCD از خود نوری ندارند و برای نمایش تصویر به نور پس‌زمینه وابسته هستند. به‌عبارتی این نور از پشت صفحه تابیده می‌شود و با عبور از میان کریستال‌های مایع، امکان روشن یا خاموش شدن هر پیکسل را فراهم می‌کند.
وظیفه اصلی کریستال‌های مایع در یک نمایشگر LCD این است که عبور نور را کنترل کند تا تصویر مورد نظر روی صفحه نمایش داده شود. شما می‌توانید آنها را مثل کرکره‌های کوچکی در نظر بگیرید که با دریافت سیگنال‌های الکتریکی باز و بسته می‌شوند و مسیر عبور نور را تغییر می‌دهند؛ درست مثل وقتی که با تنظیم پرده‌های پنجره، میزان ورود نور خورشید را کنترل می‌کنید.
نحوه حرکت و تراز شدن این کریستال‌های مایع می‌تواند در انواع مختلف صفحه‌نمایش متفاوت باشد. اینجاست که ال سی دی‌های TN و IPS وارد می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تفاوت و مقایسه صفحه‌نمایش مات و براق
نمایشگرهای TN یکی از انواع فناوری‌های LCD هستند که بهدلیل مصرف انرژی پایین، سرعت پاسخ‌دهی بالا و نرخ تازه‌سازی بیشتر نسبت به پنل‌های IPS شناخته می‌شوند. در این نوع نمایشگرها، کریستال‌های مایع به‌صورت عمودی نسبت به سطح پنل قرار دارند و با اعمال ولتاژ می‌چرخند و باعث تغییر در قطبی‌شدن نور و میزان نوردهی هر پیکسل می‌شوند. این طراحی به پنل‌های TN امکان می‌دهد بسیار سریع بین حالات مختلف جابه‌جا شوند و به‌همین دلیل انتخابی مناسب برای کاربردهایی مانند بازی‌های رقابتی با حرکات سریع به حساب می‌آیند.
هرچند این نوع طراحی معمولاً زاویه‌دید محدودتر و دقت رنگ پایین‌تری نسبت به نمایشگرهای IPS دارد. فناوری TN بیشتر در نمایشگرها و مانیتورهای مقرون‌به‌صرفه به کار می‌رود، جایی که نرخ تازه‌سازی بالا نسبت به کیفیت رنگ در اولویت قرار دارد.
در پنل‌های TN کریستال‌های مایع به‌صورت مارپیچی چیده شده‌اند. زمانی که ولتاژی به آنها وارد نمی‌شود، این آرایش مارپیچی به نور اجازه می‌دهد تا از لایه‌های نمایشگر عبور کند. اما با اعمال ولتاژ کریستال‌ها از حالت پیچ‌خورده خارج می‌شوند، زاویه‌شان تغییر می‌کند و به شکل‌های مختلفی جلوی عبور نور را می‌گیرند. این تغییرات با فیلتر قطبی‌کننده نهایی ترکیب می‌شود تا میزان نوری که به چشم شما می‌رسد را تنظیم کند و در نتیجه، سطوح مختلفی از روشنایی و رنگ در هر پیکسل نمایش داده شود.
همچنین بخوانید: رزولوشن چیست؟
بیشتر بخوانید: بهترین مانیتورها در سال ۲۰۲۵
نمایشگرهای TN به‌سبب ویژگی‌های خاصی مثل نرخ تازه‌سازی بالا، زمان پاسخ سریع و مصرف کم انرژی برای برخی کاربردهای ویژه بسیار مناسب‌اند.
برای اطلاعات بیشتر: بهترین مانیتورهای گیمینگ
نمایشگرهای IPS نوعی فناوری LCD هستند که بهدلیل بازتولید رنگ دقیق‌تر و زاویه‌دید گسترده‌تر نسبت به پنل‌های TN شناخته می‌شوند. در این نمایشگرها، کریستال‌های مایع به‌صورت موازی با سطح پنل چیده شده‌اند که این ویژگی باعث می‌شود تصاویر از زوایای مختلف، ثابت و واقعی به‌نظر برسند. به‌همین دلیل فناوری IPS معمولاً در مانیتورها، تلویزیون‌ها و گوشی‌های هوشمند رده‌بالا به‌کار می‌رود، جایی که کیفیت تصویر و دقت رنگ اهمیت زیادی دارد.
در پنل‌های IPS کریستال‌های مایع به‌صورت افقی در کنار هم تراز شده‌اند، برخلاف پنل‌های TN که ساختاری پیچ‌خورده دارند. در حالت بدون ولتاژ این کریستال‌ها اجازه می‌دهند نور به‌راحتی عبور کند اما با اعمال ولتاژ، کریستال‌ها کمی کج می‌شوند و جهت قطبی‌شدن نور را تغییر می‌دهند. این تغییر جهت با فیلتر نهایی تعامل می‌کند و میزان نوری که به چشم بیننده می‌رسد را تنظیم می‌نماید. در نتیجه روشنایی و رنگ هر پیکسل کنترل می‌شود.
نمایشگرهای IPS به‌سبب ویژگی‌های متمایزشان مانند دقت رنگ برتر، زاویه‌دید گسترده و عملکرد رنگ ثابت برای طیف وسیعی از کاربردها مناسب هستند.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید مانیتور گیمینگ، تدوین، طراحی، برنامه‌نویسی
پنل‌های TN بهدلیل سرعتشان معروف هستند اما در مقایسه با نمایشگرهای IPS زاویه‌دید باریک‌تر و بازتولید رنگ دقیق‌تری دارند. نمایشگرهای IPS دقت رنگ دقیق و زاویه‌دید وسیع‌تری ارائه می‌دهند که آنها را برای طراحی و عکاسی حرفه‌ای ایده‌آل می‌کند.
در جدول زیر می‌توانید دو فناوری رایج نمایشگرهای مانیتور را در کنار هم مقایسه کنید:
| نوع پنل | پنل‌های TN | پنل‌های IPS |
| قیمت | به‌طور کلی ارزان‌تر | معمولاً گران‌تر |
| زاویه‌دید | باریک‌تر | عریض |
| دقت رنگ | کمتر | بیشتر |
| سطوح سیاه | کمتر | خوب |
| نسبت کنتراست | کمتر | بالاتر |
| زمان پاسخ | سریع‌تر | کندتر |
| نرخ نوسازی | بالاتر | پایین‌تر از TN، اما در حال بهبود |
| مصرف برق | معمولاً پایین‌تر | کمی بالاتر |
| کاربردها | گیمینگ / دستگاه‌های مصرفی مقرون‌به‌صرفه / کاربردهای صنعتی | طراحی گرافیک حرفه‌ای و ویرایش ویدیو / لوازم الکترونیکی مصرفی / مانیتورهای حرفه‌ای و بازی |
جمع‌بندی
هنگام تصمیم‌گیری بین نمایشگرهای TN یا IPS، باید به اولویت‌های خود توجه کنید زیرا هر دو گزینه پنل ویژگی‌های عالی ارائه می‌دهند. اگر قیمت مناسب و عملکرد در بازی‌های سریع برای شما اولویت دارد، پنل TN بهترین انتخاب برای شماست. اما اگر دقت رنگ، زاویه‌دید گسترده و تجربه فراگیرتر برای کارهای خلاقانه یا مصرف مدیا برایتان مهم است، پنل IPS گزینه بهتری خواهد بود.
منابع: newhavendisplay.com