استاندارد IP67، IP68 و ATM چیست | بررسی کامل استانداردهای IPX و ATM

استاندارد‌های IP68 ،IP67 ،ATM و.. چه معنایی دارند

بحث فناوری ضد‌آب این روزا خیلی ترند شده و برند‌های مختلف برای جذب مشتری، خیلی دارن روی این استاندارد مانور می‌دن. یه وقت‌هایی هم از آدم های دورو برمون می‌شنویم که گوشی ضد آب یا ساعت ضد آب دارن و خب این به نظر خیلی ویژگی خفنی برای یه کالای دیجیتال می‌تونه باشه.

حالا اگه شما هم می‌خواین سر از داستان “گوشی ضد آب” در بیارین و به طور خلاصه با استانداردهای IP68 , IP67 ,…، و معنا و مفهوم عدد‌های به کار رفته در این فناوری‌ها بیشتر آشنا بشین، این مقاله خیلی به دردتون می‌خوره.

همونطور که گفتم این فناوری خیلی ترند شده و کاربرای مختلف موقع خرید، بیشتر به سمت اون کالای دیجیتالی کشیده می‌شن، که از این فناوری بهره برده باشه. حالا سوالی که پیش می‌یاد اینه که می‌دونین دستگاهتون با داشتن این فناوری، در مقابل چی و تا چه اندازه قراره محافظت بشه؟

بعضی از دستگاه‌ها از فناوری IP یاااااا ATM استفاده می‌کنن. برای شروع ماجرا اول وارد بحث فناوری IP‌ها و رتبه‌بندیشون می‌شیم و بعد می‌ریم سراغ فناوری ATM.

نحوه محاسبه و بررسی ipx در محصولات الکترونیک

بیشتر گوشی‌های هوشمند سطح بالا از IP67 یا IP68 بهره بردن. وقتی می‌گیم گوشی‌ای مثل Galaxy A52 5G از استاندارد IP67 بهره برده و یا iPone 12 Pro Max مجهز به استاندارد IP68 هست، معنیش چیه؟

سیستم رتبه‌بندی IPX برای ارزیابی میزان مقاومت محصولاتی مثل بلندگو یا هدفون، ساعت هوشمند و گوشی‌های موبایل در برابر شرایط محیطی خاص استفاده می‌شه. خیلی از این ابزارهای هوشمند با رتبه IPX تولید می‌شن که برای مصرف کننده مشخص می‌کنه که یه کالا در شرایط محیطی خاص چقدر خوب عمل می‌کنه. خود “IP” هم مخفف Ingress Protection (یا International Protection) و همیشه دوتا عدد به دنبالش می‌یاد اعداد IP به صورت IPXX نوشته می‌شن. جایگاه «X» با اعداد پر می‌شن. X اول نشون‌دهنده مقاومت جامد (غبار/ذره) و X دوم نشون‌دهنده مقاومت مایع‌ست.

“عدد اول” میزان محافظت در برابر ذرات جامد (گرد و غبار ، خاک…) رو نشون می‌ده و از یک تا شش متغیره. عدد دوم بهمون می‌گه که یه دستگاه می‌تونه آب رو تا چه حد و یا چه عمقی بدون اینکه صدمه‌ای ببینه تحمل کنه. این عدد صرفا می‌تونه یکی از اعداد موجود در محدوده 1 تا 8 باشه. هرچی این عدد بیشتر باشه، دستگامون از حفاظت بیشتری برخورداره.

خب پس با این تفاصیر، یه گوشی مثلا از سری iPhone 12، که دارای استاندارد IP68 هست، یه گوشی ضد آب به حساب می‌یاد؟

اجازه بدین برای اینکه این اعداد رو با جزئیات بیشتر و بهتری بررسی کنیم، یه نگاهی به جدول زیر بندازیم.

جدول بررسی مفهوم اعداد به کار رفته در استاندارد IP:

رتبه	Solids (عدد اول)	Liquids (عدد دوم)
1	محافظت در برابر اجسام سخت با ابعاد بزرگتر از 50 میلی‌متر (مثال: دست انسان)	مقاوم در برابر چکیدن آب به صورت عمودی
2	محافظت در برابر اجسام سخت با ابعاد بزرگتر از 12 میلی‌متر (مثال: انگشتان دست)	مقاوم در برابر اسپری آب تا حداکثر زاویه 15 درجه نسبت به حالت عمودی
3	محافظت در برابر اجسام سخت با ابعاد بزرگتر از 2.5 میلی‌متر (مثال: ابزارها)	مقاوم در برابر اسپری مستقیم آب تا حداکثر زاویه 60 درجه نسبت به حالت عمودی
4	محافظت در برابر اجسام سخت با ابعاد بزرگتر از 1 میلی‌‌متر (مثال: سیم‌ها)	مقاوم در برابر اسپری آب از تمامی جهات
5	مقاوم در برابر ورود گرد و غبار، با امکان نفوذ بسیار محدود.	مقاوم در برابر ریزش آب از تمامی جهات
6	کاملا مقاوم در برابر ورود گرد و غبار	مقاومت در برابر حجم بالایی از آب در تمامی جهات
7	/	مقاومت کامل در برابر نفوذ آب در عمق 15 سانتی‌متر تا 1 متر به مدت 30 دقیقه.
8	/	مقاومت کامل در برابر نفوذ آب در مکان‌های عمیق به مدت طولانی

یعنی طبق جدول بالا، یه گوشی با استاندارد IP67، کاملاً در برابر گرد و غبار محافظت می‌شه و در حداکثر آب به عمق یک متر (3.3 فوت)، و بیشتر از 30 دقیقه، دووم می‌یاره. یا مثلا دستگاهی با درجه IP68 کاملاً در برابر گرد و غبار ایمن و به معنای اینه که دستگاهتون می‌تونه در آب به عمق حداکثر 1.5 متر (4.9 فوت) برای حداکثر 30 دقیقه سالم بمونه.

حالا اگه بخوایم این موارد رو جامع‌تر و گسترده‌تر بیان کنیم می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم.

رتبه‌بندی حفاظت از آب IP

IPX1

دستگاهی با درجه مقاومت IPX1 می‌تونه تا 10 دقیقه زیر قطرات آب به صورت عمودی دوام بیاره. ساعت، هدفون یا ایرپاد دارای رتبه IPX1 ممکنه چند قطره بارش باران رو تحمل کنن، اما هر چه بیش‌تر بشه دستگاه آسیب می‌بینه برای همینه که دستگاه‌های با این رتبه‌ برای کسایی که ورزشی با تعریق زیاد انجام می‌دن، توصیه نمی‌شه.

IPX2 

دستگاهی که درجه مقاومت اون در برابر آب در سطح 2 قرار داره زمانی که در زاویه 15 درجه کج می‌شه در برابر قطره‌های آب سالم می‌مونه.    

IPX3 

دستگاهی که درجه مقاومت اون در سطح 3 قرار داره، می‌تونه در برابر پاشش آب مقاومت کنه. آب در زاویه‌های مختلف تا 60 درجه روی دستگاه اسپری می‌شه.

PX4

دستگاهی با درجه مقاومت 4 می‌تونه در برابر پاشش آب از هر جهتی مقاومت کنه. دستگاهی با رتبه IPX4 رو می‌شه گفت در برابر تعریق مقاومه اما این دستگاه‌ها زمان دوش گرفتن، زمان شنا و زمان باران شدید توصیه نمی‌شن.

IPX5

 دستگاه‌هایی با این رتبه همچنان زمان دوش گرفتن و شنا توصیه نمی‌شن اما زیر باران شدید سالم می‌مونن.

IPX6

دستگاهی با این درجه مقاومت در برابر فشار آب قوی یه نازل 12.5 میلی‌متری در هر زاویه‌ای مقاومه. با همچین دستگاهی هم میشه دوش گرفت و هم در استخر شنا کرد.

IPX7

دستگاهی با این رتبه‌بندی در برابر آب تا عمق 1 متر اونم تا 30 دقیقه مقاومه. تمام دستگاه‌های که IPX7 رو دارن ضد آب محسوب می‌شن. رفتن به عمق بیش‌تر یا زمان طولانی‌تر در آب توصیه نمی‌شه.  

IPX8

این رتبه نسبت به IPX7 بهتره. معمولا عمق یا زمان بیش‌تری در آب غوطه‌ور می‌شه. می‌شه از چنین دستگاهی تا عمق 1 تا 3 متر، اونم برای یه زمان نامشخصی استفاده کرد. این گواهی نشون می‌ده دستگاه کاملا ضد آبه.  

IPX9K

یعنی محافظت در برابر پاشش آب گرم با استفاده از یک اسپری آب‌پاش فشار قوی، اونم در دمای 80 درجه سانتی‌گراد. این استاندارد به دستگاهی داده می‌شه که در برابر فشار آب خیلی زیاد مقاومه.

رتبه‌بندی حفاظت از گرد و غبار IP

کد حفاظت از ورود گرد و غبار هم از یه ساختار مشابه‌ی پیروی می‌کنه. درجه حفاظتی که این دستگاه در برابر نفوذ اجسام جامد خارجی داره از 0 تا 6 درجه‌بندی می‌شه.

IP0X: یعنی در برابر نفوذ ذرات کوچک (کثیفی، گرد و غبار و غیره) مقاومتی نداره.

IP1X: یعنی در برابر ذرات بزرگ‌تر از 50 میلی‌متر مقاومه.

IP2X: یعنی در برابر تماس با انگشت و ذراتی با اندازه کم‌تر از 12.5 میلی‌متر مقاومه.

IP3X: یعنی مقاومت در برابر اجسام بزرگ‌تر از 2.5 میلی‌متر، مثل اکثر ابزارها و وسایل نوک تیز.

IP4X: یعنی محافظت در برابر اجسام کوچک، مورچه‌ها، سیم‌های ریز و… که کم‌تر از 1 میلی‌متر‌اند.

IP5X: یعنی محافظت در برابر گرد و غبار. این محافظ ذرات جامده ولی کاملا در برابر گرد و غبار مقاومت نداره. گرد و غبار وارد شده نمی‌تونه آسیبی وارد کنه.

IP6X: یعنی محافظت کامل در برابر گرد و غباره. این استاندارد ضد گرد و غباره و کاملا در برابر اجسام جامد مقاومه. 

مقاوم در برابر آب هست، اما کاملا ضد آب نیست

یه موضوع دیگه‌ای هم که هست، اینه که بعضی‌ها اشتباها تصور می‌کنن که وقتی می‌گیم مقاوم در برابر آب، به این معنیه که مثلا گوشی ضد آب یا یه دستگاه ضد آب داریم بهشون معرفی می‌کنیم. اما بهتره بدونین و آگاه باشین که حتی اگه یه تلفن هوشمند از درجه IP بالایی برخوردار باشه، ممکنه کاملاً ضد آب نباشه. تصور کنین که شما تلفنتون با درجه IP68 رو در یه استخر آب شیرین یا یه وان بندازین، به نظرتون به مشکل می‌خوره گوشی؟؟ نه. اما اگه همون گوشی رو در یه استخر با آب دارای کلر یا اقیانوس که دارای آب شوره بندازین چطور؟؟ مشکلی براش پیش می‌یاد؟؟ بلللللله.

مهر و موم‌های لاستیکی، که معمولاً گوشی‎های دارای درجه IP بالا رو از آسیب در برابر آب محافظت می‌کنن، می‌تونن به مرور زمان ضعیف بشن. که خب این اتفاق می‌تونه مقاومت کلی دستگاه در برابر آب رو کاهش بده.

نکته‌ی دیگه اینه که از من به شما نصیحت، وقتی می‌بینین که گوشیتون از استاندارد IP بهره برده، لطفا خیالتون راحت نشه طوری که دیگه مراعات کردن و بزارین کنار. یادتون باشه که درجه‌بندی IP برای تلفن، در شرایط بسته آزمایشگاه انجام می‌شه، نه توی شرایط دنیای واقعی. به عبارت دیگه، سعی کنین همیشه گوشیتون رو خشک نگه دارین، حتی اگه گوشیتون از بالاترین درجه IP برخوردار بود. یه جورایی این استاندارد برای مواقع خاصه. مثلا زمانی که حواستون نیست و یهو بی‌هوا گوشی یا دستگاهتون می‌یوفته تو آب. تو اون لحظه بعد از اینکه گوشی رو سریع نجات دادین، می‌تونه این استاندارد خیالتون رو راحت کنه که مشکلی براش پیش نخواهد اومد.

رتبه‌بندی استاندارد ATM

یه استاندارد دیگه‌ای هم برای دستگاه‌ها، به ویژه برای ساعت‌های هوشمند در نظر گرفته شده، که اون چه استانداردیه؟ بله، استاندارد ATM.

قراره سیستم درجه‌بندی ATM نشون بده که فشار هوای ساکن دستگاه، زمانی که توی آب قرار می‌گیره چه مقدار می‌تونه مقاومت داشته باشه. در واقع این سیستم رتبه‌بندی، یکم قدیمی‌تر از گواهینامه IP محسوب میشه. مثلا اگر درجه ATM دستگاهتون 1 بود، به این معنیه که به هیج عنوان اونو تو آب نباید قرار بدین و هیج محافظتی در برابر آب نداره.

جدول مشخصات سیستم رتبه‌بندی ATM

در‌جه‌بندی	درجه مقاومت	کاربرد
ATM 1	0	از تماس در برابر آب جلوگیری شود.
ATM 3	مقاومت در برابر فشار آب تا عمق 30 متر	مقاوم در برابر بارش باران(شستن دست‌ها…) و پاشش آب.
ATM 5	مقاومت در برابر فشار آب تا عمق 50 متر	می‌تواند کمی در آب غوطه‌ور شود. برای شنا در استخر مناسب است.
ATM 10	مقاومت در برابر فشار آب تا عمق 100 متر	می‌تواند برای مدت کمی بیشتر در آب غوطه‌ور شود. مناسب برای غواسی سطحی.
ATM 20	مقاومت در برابر فشار آب تا عمق 200 متر	مناسب برای باران، شنا، دوش گرفتن، غوطه‌ور شدن تصادفی. می‌تواند برای آب با فشار بالا مانند مواردی چون موج سواری و ورزش‌های آبی استفاده شود.

مراقب دستگاهتون (گوشی، ساعت هوشمند،..) باشین

اگر وسیله الکترونیک شما که از استاندارد ATM  یا IP بهره برده رو با دستای خیس بردارین، یا به طور تصادفی اونو تو استخر بندازین یا زیر بارون گیر کرده باشین و گوشیتون هم ناچارا در معرض بارون قرار گرفته؛ استاندارد IP یا ATM قطعا به دادتون می‌رسه و نمی‌ذاره آسیبی به دستگاهتون وارد بشه.

با این حال، همونطور که یکم بالاتر هم گفتم این به این معنا نیست که تلفن هوشمند یا دستگاهتون اگر دارای درجه IP بالایی باشه، شکست ناپذیره. چرا؟ چون این استاندارد‌ها در محیط واقعی تست نشدن و آزمایش‌ها به صورت عملی نیست. پس می‌تونیم بگیم این کد‌ها در شرایط واقعی برای هر محصول متفاوته.

ipx شرایط خاص امکان استفاده از کالا را در استخر فراهم میکند

بریم که سریع چند تا نکته راجع به گوشی‌هایی که از استاندارد ATM و یا IP بهره بردن رو براتون لیست کنم:

نکات قابل توجه:

1. اگه تصمیم دارین تلفنتون که از این استاندارد با درجه بالا بهره برده رو با خودتون ببرین داخل آب، مطمئن بشین که تمام درهای درگاه‌های گوشیتون بسته باشه. این درگاه‌ها ممکنه شامل اسلات کارت‌های سیم‌کارت، microSD و یا پورت USB باشه که باید توسط پوشش مناسبی کاور شده باشه. (پوشش پلاستیکی)
2. اگه تلفنتون اتفاقی تو استخری که آبش کلر داشته افتاده، موقع بیرون آوردنش فقط باید سریع زیر آب شیرین بگیرین. از صابون یا مواد شیمیایی هم هرگز استفاده نکنین. (اگه درجه IP گوشیتون یا رتبه ATM گوشیتون پایینه، لطفا از 10 متری جایی که آب هست هم اصلا رد نشین)
3. تلفنتون رو لطفا از آب‌های شور مثل آب دریا و اقیانوس، دور نگهدارین.
4. سعی کنین از دستگاهتون توی مکان‌هایی که خیلی گرم هستن، مثل “سونا” و “اتاق بخار” استفاده نکنین.
5. اگر تلفنتون تو آب افتاد، قبل از اتصال سایر لوازم جانبی به پورت‌ها، کاملا اون رو خشک کنین. درضمن یادتون باشه که از سشوار برای خشک کردن استفاده نکنین. فقط یه پارچه نخی و آبگیر خوب براش کافیه.
6. هرگونه آلودگی، حالا شما تصور کن از مو گرفته تا آشغال‌های ریز و کوچولو موچولو و هر چیزی که ممکنه به داخل درگاه‌های تلفن یا دستگاهتون نفوذ کنه رو پاک کنین. این آشغال‌های ریز می‌تونن به راحتی وارد شکاف کارت microSD، پورت‌ USB یا جک هدفون گوشیتون بشن و آسیب برسونن.
7. اگر ساعت هوشمندی دارین که از استاندارد IP بهره برده، اما بندش چرمی هست. خب کاملا واضحه که بند چرمی در برابر آب مقاوم نیست.

و باز هم تکرار می‌کنم، گوشی موبایل با بالاترین درجه مقاوت در بین این استاندارد‌ها هم، گوشی ضد آب به حساب نمی‌یاد و باز هم باید مراقبش باشین، چون ممکنه در مواردی، آسیب ببینه. 

منبع: www.androidauthority.com