دنیای پردازندههای کامپیوتری تحت سلطه دو غول بیرقیب است: AMD و Intel. برای دههها، این شرکتها درگیر نبردی سخت برای برتری در بازار CPU جهان هستند و دائماً مرزهای عملکرد، کارایی و نوآوری پردازندههای خود را ارتقاء میدهند. این رقابت باعث تکامل تکنولوژی پردازندهها شده و گزینههای سریعتر، قدرتمندتر و مقرونبهصرفهتری را برای مصرفکنندگان و کسبوکارها به ارمغان آورده است.
رقابت اینتل و ای ام دی به اواخر دهه 1960 باز میگردد؛ زمانی که AMD به عنوان منبع دوم تولیدکننده تراشههای اینتل تاسیس شد. با این حال، رقابت اصلی در دهه 1990 تشدید شد، زمانی که AMD پردازندههای x86 خود را به بازار معرفی کرد و سلطه اینتل را به چالش کشید.
از آن زمان به بعد، این دو شرکت با محصولات و استراتژیهای خود به یکدیگر ضربههایی وارد کردند و هر کدام توانستند در مقاطع مختلف، رهبری بازار پردازندهها را به دست بگیرند. اینتل در اوایل دهه 2000 مزیت رقابتی قوی نسبت به رقیب خود داشت اما AMD با پردازندههای پیشگامانه Ryzen خود در سال 2017 با اینتل مقابله کرد و رقابتشان را دوباره شعلهور کرد تا آنکه اینتل مجبور شد روند نوآوری خود را سرعت دهد.
شاید این رقابت تنگاتنگ، چیزی شبیه رقابت سامسونگ و اپل در بازار گوشیهای هوشمند است که همیشه مقایسه آن دو موضوع رسانهها و خریداران بوده و خواهد بود. به همین دلیل در این مقاله از مجله تکنولوژی لیپک میخواهیم با مقایسه cpuهای اینتل و amd به شما کمک کنیم تا به این نتیجه برسید که اینتل یا ای ام دی! (دادههای این مقاله مربوط به سال 2024 است).
برخی از مهمترین نتایج و نکات این مقاله را در زیر مشاهده میکنید:
داستان اینتل و AMD حکایتی از نوآوری، رقابت و پیشرفت فناوریست که چندین دهه را در برگرفته و بهطور قابل توجهی بر دنیای محاسبات کامپیوتری تأثیر گذاشته است.
اینتل که مخفف کلمه “Integrated Electronics” است، در سال 1968 توسط دو مهندس به نامهای رابرت نویس و گوردون مور تاسیس شد. اینتل نقشی اساسی در ظهور ریزپردازندهها ایفا کرده و اولین ریزپردازنده تجاری موجود در جهان را در سال 1971 معرفی کرد. این تغییر اساسی در محاسبات کامپیوتری، نتایج خود را در ساخت رایانههای کوچکتر و همهکارهتر نشان داد. در سالهای اخیر، اینتل با تمرکز بر نوآوریهایی مانند پردازندههای چندهستهای، گرافیک یکپارچه و CPUهای کممصرف، به پیش بردن مرزهای فناوری CPU ادامه داده است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع پردازندههای اینتل
Advanced Micro Devices یا به اختصار AMD (دستگاههای بسیار ریز پیشرفته) سرسختترین رقیب اینتل، توسط جری سندرز در سال 1969 تاسیس شد. سالهای اولیه AMD با رقابت شدید با اینتل همراه شد. در سال 2003، ای ام دی پردازنده Athlon 64 را معرفی کرد که منجر به پذیرش گسترده محاسبات 64 بیتی شد. در طول سالها، AMD سری Ryzen را در سال 2017 معرفی کرد که به دلیل تعداد هستههای بالا و عملکرد قدرتمند مشهور شده است. تمرکز AMD بر روی CPUهای با ارزش و چندهسته ای، محصولات این برند را به انتخابی مناسب برای گیمرها، سازندگان محتوا و کاربران حرفهای تبدیل کرده است.
مقاله مرتبط: آشنایی با انواع پردازندههای AMD
در جدول زیر، خلاصهای از مشخصات کلی پردازندههای این دو برند با هم مقایسه شده است.
ویژگی | Intel | AMD |
قیمت | بهطور کلی پردازندههای اینتل در دسته پایینرده، ارزانتر از پردازندههای AMD هستند. | پردازندههای AMD معمولاً ارزانتر از پردازندههای اینتل در سطح بالارده و پیشرفته هستند. |
حرارت | پردازندههای اینتل ممکن است در صورت استفاده از سرعت بوست کلاک 14 نانومتری گرم شوند. | پردازندههای AMD به دلیل لیتوگرافی کوچکتر معمولاً خنکتر از اینتل میمانند. لیتوگرافیکی TSMC 7nm با Intel 10nm کاملاً قابل مقایسه و رقابت است. |
کارایی | پردازندههای اینتل بهطور کلی کارآمدتر از پردازندههای AMD هستند. | پردازندههای AMD به اندازه پردازندههای اینتل کارآمد نیستند. |
گرافیک یکپارچه (iGPU) | پردازندههای اینتل تقریباً در تمام سریهای Core i دارای iGPU هستند (به استثنای سری Core i-F). | پردازندههای AMD فقط در سری APU دارای گرافیک یکپارچه هستند و در کل، عملکرد GPU آنها نسبت به iGPU اینتل قویتر است. |
سرعت کلاک | سرعت ساعت اینتل میتواند به 5.0 گیگاهرتز و حتی فراتر از آن برسد. | سرعت کلاک AMD میتواند به 5.0 گیگاهرتز برسد، اما به سمت تولید گرمای بیشتر سوق پیدا میکند. |
قابلیت چندپردازشی | اینتل از قابلیتهای متقارن چندپردازشی تا 4 سوکت/28 هسته پشتیبانی میکند. | AMD از قابلیتهای متقارن چندپردازشی تا 8 سوکت/128 هسته پشتیبانی میکند. |
دستورالعمل در چرخه (IPC) | IPC اینتل (Rocket Lake) کمتر از AMD (Zen 3) است. | IPC ای ام دی (Zen 3) بالاتر از اینتل (Rocket Lake) است. |
وقتی صحبت از مقایسه اینتل و AMD به میان میآید، مهم است که معماری و فناوری CPU آنها را در نظر بگیرید؛ چراکه این فاکتور بهطور قابل توجهی در هر دو برند متفاوت است.
اینتل و AMD دارای معماری پردازنده x86 با قابلیتهای چندهستهای، چندپردازشی و اورکلاک هستند تا عملکرد پردازنده را برای کارهای سنگین به حداکثر برسانند. این قابلیتها همچنین به افزایش نرخ فریم بازی که بر حسب FPS (فریم در ثانیه) اندازهگیری میشود، کمک میکند و در نتیجه، تصاویری روانتر و واقعیتر به نمایش میگذارد. ذکر این نکته مهم است که برخلاف پردازندههای AMD که از اورکلاک در همه مدلها پشتیبانی میکنند، اینتل فقط از این ویژگی در برخی پردازندههای خود پشتیبانی میکند. البته، اگر سرعت کلاک پردازنده شما از قبل بالا باشد، نیازی به اورکلاک ندارید، مگر اینکه شرایط اقتضا کند!
اینتل طیف وسیعی از فناوریها را به بازار معرفی کرده است؛ از جمله Hyper-Threading ،Turbo Boost و Quick Sync که عملکرد چندوظیفگی و سرعت کلاک را افزایش میدهند و کارهای چندرسانهای را نیز تسریع میکنند. آخرین پردازندههای اینتل همچنین دارای گرافیک Iris® Xe یکپارچه هستند که عملکرد گرافیکی یکپارچه بهبودیافته را برای لپ تاپها ارائه میدهد.
AMD در افزایش تعداد هستهها و رشتههای CPU در پردازندههای خود گام برداشته است و در این زمینه به تولیدکنندگان محتوا و گیمرها کمک میکند. فناوری اتصال Infinity Fabric™ آنها امکان انتقال کارآمد داده بین هستههای CPU و GPU را فراهم میکند و در نتیجه ارتباط سریعتر و با تأخیر کمتر ایجاد میکند. فناوری FreeSync™ Premium Pro این شرکت، تصاویری غنی و با کیفیت HDR را برای گیمرها فراهم میکند. علاوهبر این، فناوری SmartShift ای ام دی، تخصیص توان شتابدهی شده با یادگیری ماشین را برای عملکرد بهتر در لپ تاپها بین CPU و GPU بهینه میکند.
فناوری Infinity Fabric به AMD اجازه میدهد تا چندین قالب را به یک پردازنده منسجم متصل کند. این اتصال را به عنوان قطعات متعددی از یک پازل در نظر بگیرید که با هم جمع میشوند و یک تصویر بزرگتر را تشکیل میدهند. این رویکرد به AMD اجازه میدهد تا به جای یک قالب بزرگپ، از تعداد زیادی قالب کوچک استفاده کند و در نتیجه باعث بهبود بازده و کاهش هزینه میشود. همچنین سطحی از مقیاسپذیری را ارائه میکند که ممکن است اینتل نتواند آن را با اتصال فناوری جدید خود در داخل تراشههای HEDT مطابقت دهد. این یعنی بدون شک در پردازندههای دسکتاپ، AMD پیشتاز معماری است.
AMD این مزیت را ابتدا با ریزمعماری Zen خود که از ابتدا برای مقیاسپذیری طراحی شده بود، همراه کرد و باعث افزایش انفجاری 52 درصدی دستورالعملها در هر چرخه کلاک (IPC) نسبت به تراشههای نسل قبلی معماری Bulldozer خود شد. ریزمعماری Zen 2 پانزده درصد بهبود دیگر به IPC پردازندههای AMD اضافه کرد که همراه با فرآیند 7 نانومتری، تا 31 درصد عملکرد هر هسته (ترکیبی از فرکانس و IPC) را افزایش داد.
معماری Zen 3 جهش 19 درصدی دیگر را در IPC پردازنده های ای ام دی به ارمغان میآورد و به AMD، بزرگترین قدم رو به جلو را در دوران پس از Bulldozer میدهد. Zen 4 و گره 5 نانومتری، پردازندههای AMD را با جهش 14 درصدی دیگر همراه کرد.
در سمت دیگر، تراشههای نسل سیزدهم Alder Lake و نسل سیزدهم Raptor Lake اینتل، معماری هیبریدی x86 این شرکت را که ترکیبی از هستههای بزرگتر با کارایی بالا و هستههای کوچکتر با کارایی بالا را برای اولینبار به رایانههای شخصی رومیزی x86 میآورد. معماری Golden Cove هستههای «بزرگ» با کارایی بالای Alder و Raptor Lake را تقویت میکند، در حالی که هستههای کارآمدی Atom «کوچک» با معماری Gracemont عرضه میشوند. اینتل هستهها را در فرآیند «Intel 7» خود حک میکند که اولین گره جدید این شرکت برای دسکتاپ از زمان عرضه 14 نانومتری شش سال پیش است.
فناوری جدید Thread Director اینتل دستاوردهای عملکردی عظیم Alder Lake را امکانپذیر میکند. با این حال، به دلیل استفاده از هستههای سریع و آهسته که برای پروفایلهای ولتاژ/فرکانس مختلف بهینهسازی شدهاند، باز کردن قفل حداکثر عملکرد و کارایی پردازندهها مستلزم آن است که سیستمعامل و برنامهها از توپولوژی تراشه آگاهی داشته باشند تا از بارگذاری کاری (رشتهها) اطمینان حاصل شود.
بهطور کلی، معماری هیبریدی x86 با عملکرد پیشرو در بازیها، در برنامههای استاندارد و در هر دو بار کاری تکرشتهای و چندرشتهای، یک پیروزی بزرگ برای اینتل ایجاد کرده است. با این حال، در حالی که معماری هیبریدی x86 قابلیت متعادلسازی بهرهوری انرژی ندارد. در عوض، اینتل بیوقفه طراحی خود را برای ارتقای عملکرد به هر قیمتی تنظیم میکند، بنابراین پردازندههای AMD همچنان بهرهوری انرژی بهتری دارند.
AMD نیز اعلام کرده که از طراحی CPU هیبریدی با ترکیبی از هستههای با کارایی و عملکرد بالا استفاده خواهد کرد اما تاریخ اجرای آن هنوز مشخص نیست. به این ترتیب، اینتل تنها شرکت با معماری هیبریدی x86 برای کامپیوترهای شخصی است.
با توجه به این توضیحات، قضاوتدر مورد معماری تراشههای اینتل و AMD برنده مطلقی نداشته و میتوان برآیند معایب و مزایای هر دو را در سطحی برابر در نظر گرفت.
چند فناوری اساسی وجود دارد که قدرت هر تراشه را دیکته میکند. این موضوع در پردازندهها هم صادق است: متراکمترین گرههای فرآیند به شرطی که قدرت، عملکرد و ویژگیهای منطقه (PPA) مناسبی داشته باشند، اگر با یک ریزمعماری مستحکم جفت شوند، اغلب پیروز میدان خواهند شد. زمانی که بر اساس این معیارها پردازندههای AMD را در مقابل پردازندههای اینتل قضاوت میکنید، AMD در لیتوگرافی پیشتاز خواهد شد. البته نباید فراموش کرد که برخلاف اینتل، AMD پردازندههای خود را تولید نمیکند. در عوض، این شرکت پردازندههای خود را طراحی میکند و تولید آن را در سایر کارخانههای مستقل انجام میدهد.
در مورد پردازندههای Ryzen نسل فعلی AMD، این شرکت از ترکیبی از گرههای 6 نانومتری و 5 نانومتری TSMC برای تراشههای خود استفاده میکند که مورد دوم مهمترین آنها میباشد. گره 5 نانومتری TSMC توسط شرکتهایی مانند اپل و انویدیا و بسیاری دیگر مورد استفاده قرار میگیرد، بنابراین از سرمایهگذاری صنعت و مهندسی مشترک بهره میبرد. در مقابل، اینتل میگوید تا زمانی که گره Intel 20A خود را منتشر نکند، فناوری فرآیندش دوباره تاج رهبری بازار سی پی یوها را به دست نخواهد آورد.
مزایای گره 5 نانومتری TSMC در این است که AMD میتواند تراشههای متراکمتر با هستههای عملکردی بیشتری بسازد که همگی مصرف انرژی نسبتاً کمی دارند. با این حال، اقتصاد تولید نیمهرسانا حکم میکند که هزینه هر ترانزیستور با حرکت به گرههای کوچکتر در حال افزایش باشد، بنابراین تراشههای 5 نانومتری گرانتر از نسلهای قبلی خود است.
اینتل با مجموعههای جدید Alder و Raptor Lake خود کمی احیا شده است که آن را با فناوری Intel 7 میشناسیم. این شرکت سرانجام پس از شش سال طولانی به مصیبت گره 14 نانومتری خود پایان داد که در نهایت باعث شد عملکرد آن نسبت به AMD در رایانههای رومیزی برتری داشته باشد.
گره جدید «Intel 7» شرکت را به رقابت بسیار نزدیکتری با AMD در جبهه گره پردازشی میآورد. Raptor Lake هنوز هم انرژی بیشتری نسبت به تراشههای سری Ryzen 7000 مصرف میکند، اما فرآیند Intel 7 یک پیشرفت بزرگ است. بهطور کلی، Raptor Lake معیارهای بهرهوری انرژی را بسیار بهبود بخشیده است. در مجموع، با وجود کم شدن اختلاف با فرآیند Intel 7، لیتوگرافی AMD به دلیل مزایای فرآیند 5 نانومتری TSMC از نظر راندمان انرژی و چگالی ترانزیستور، همچنان پیشتاز است.
هنگام مقایسه عملکرد پردازندههای AMD و Intel در لپ تاپها، هر دو شرکت رقبای قدرتمندی را در محدودههای قیمتی و فاکتورهای فنی مختلف ارائه میکنند. مثلاً پردازندههای موبایل نسل دوازدهم و سیزدهم اینتل که به ترتیب مبتنی بر معماریهای Alder Lake و Raptor Lake هستند، ترکیبی از هستههای عملکردی (P-Core) و کارآمدی (E-Core) را با عملکرد عالی تکرشتهای و چندرشتهای ارائه میدهند. این پردازندهها برای کارهای سخت مانند بازی، تولید محتوای بصری و حجم کاری بهرهوری مناسب هستند.
از سوی دیگر، پردازندههای موبایل سری رایزن 4000، 5000 و 6000 AMD به دلیل عملکرد چندهستهای قوی و بهرهوری انرژی عالی محبوبیت پیدا کردهاند. این پردازندهها تولیدکنندگان لپ تاپ را قادر ساخته اند تا نوت بوکهای نازک و سبک با عمر باتری طولانی و بدون کاهش عملکرد تولید کنند.
به عنوان مثال، پردازندههای AMD Ryzen 7 و Intel Core i7 گزینههای محبوبی برای لپ تاپهای با کارایی بالا هستند؛ در حالی که پردازندههای AMD Ryzen 5 و Intel Core i5 برای نوت بوکهای معمولی مناسبترند. در نهایت، هنگام تصمیمگیری بین لپ تاپ اینتل یا ای ام دی، توجه به مدل خاص دستگاه، نوع استفاده مورد نظر و پیکربندی کلی سیستم ضروری است؛ زیرا این عوامل میتوانند به شدت بر تجربه و عملکرد کاربر تأثیر بگذارند.
در عرصه سرعت اما از سال 2024، اینتل عنوان سریعترین پردازندهها در اکثر بازههای قیمتی را در اختیار دارد.
پردازندههای Raptor Lake اینتل، بهویژه مدلهای رده بالای Core i9 و Core i7، عملکرد استثنایی تکرشتهای و چندرشتهای ارائه میکنند که آنها را برای کاربرانی که به دنبال بهترین عملکرد در طیف گستردهای از وظایف هستند، به بهترین انتخاب تبدیل میکند. با این حال، پردازندههای رایزن AMD بهویژه سریهای Ryzen 9 و Ryzen 7 از نظر عملکرد چندرشتهای، رقابتی قوی با نمونههای اینتل دارند.
پردازندههای AMD از نظر مصرف انرژی نیز کارآمدتر هستند که میتواند برای برخی از کاربران هنگام تصمیمگیری بین آنها مورد توجه قرار گیرد.
وقتی اورکلاک CPU اینتل را با AMD مقایسه میکنیم، برنده به راحتی مشخص میشود. اینتل بیشترین اورکلاک را برای هدروم ارائه میدهد، به این معنی که میتوانید با تراشههای اینتل نسبت به پردازندههای Ryzen عملکرد بیشتری نسبت به سرعت پایه داشته باشید.
به عنوان مثال، جدول زیر نشان میدهد Alder Lake اینتل اورکلاک هدروم بسیار بیشتری نسبت به Ryzen 5000 ارائه میدهد:
عملکرد گیمینگ 1080p | تکرشته ای | چندرشته ای | |
Core i9-12900K DDR4/ DDR5 | +9.7% / +5.2% | +1.6% / +3.2% | +3.3% / +7% |
Ryzen 9 5950X | +5% | -2.3% | +5.7% |
Core i7-12700K DDR4/ DDR5 | +9.8% / +7.1% | +2.3% / +2.1% | +3.9% / +6.4% |
Ryzen 9 5900X | +3.7% | -0.6% | +2.1% |
Core i5-12600K DDR4/ DDR5 | +15.2% / +12.9% | +4% / +4.2% | +8.8% / +11.3% |
Ryzen 5 5600X | +6.7% | +3.8% | +2.7% |
گرچه تراشههای اینتل در حالت اورکلاک به خنککننده نیاز پیدا میکنند اما در کل، به راحتی میتوانند به حداکثر کارایی و سرعت خود برسند (پردازندههای Raptor Lake از نسل سیزدهم به حداکثر سرعت 6.0 تا 6.2 گیگاهرتز میرسد).
اینتل اجازه اورکلاک کامل را در مادربردهای سری B یا H نمیدهد، اما اورکلاک حافظه را در چیپستهای B560 و H570 خود قرار داده است و با هر تراشهای که با این پلتفرم سازگار است کار میکند.
AMD فضای زیادی برای تنظیم دستی اورکلاک ندارد. در واقع، حداکثر اورکلاکهای تمام هستهای قابل دستیابی اغلب چند صد مگاهرتز زیر حداکثر بوست تکهستهای تراشهها قرار میگیرند. این بدان معناست که اورکلاک تمام هستهای در واقع میتواند منجر به از دست دادن عملکرد در برنامههای با رشتههای سبک شود، البته به مقدار ناچیز.
بخشی از این نابرابری ناشی از تاکتیک AMD برای استقرار تراشههایش است تا به برخی از هستهها اجازه دهد بسیار بالاتر از بقیه، بوست شوند. همراه با بوست دقیق AMD و تکنیک نوآورانه هدفگیری رشتهای که بارهای کاری با رشتههای سبک را به سریعترین هستهها متصل میکند، AMD عملکرد تقریباً اورلاکشده را به شکلی نمایش میدهد که به اورکلاک کمتر هدروم منجر میشود.
با این حال، AMD تکنولوژی Precision Boost Overdrive خود را ارائه کرده است؛ یک ویژگی اورکلاک خودکار با یک کلیک که بر اساس قابلیتهای آن، زیرسیستم انتقال انرژی مادربرد و خنککننده CPU شما، عملکرد بیشتری را از تراشه شما خارج میکند؛ گرچه باز هم به سطح اینتل نخواهد رسید، این یعنی قابلیت اورکلاک پردازندههای اینتل بهتر و قویتر است.
هنگام مقایسه قدرت و گرمای پردازنده AMD با اینتل، گره پردازش 7 نانومتری اولی تفاوت زیادی ایجاد میکند (مصرف برق به عنوان یک نتیجه جانبی از انتخابهای طراحی مانند لیتوگرافی و معماری است). با این حال، مصرف انرژی بیشتر اغلب با تولید گرمای بیشتر مرتبط است، بنابراین برای جبران گرمای خروجی تراشههای قدرتمندتر، به خنککنندههای قویتری نیاز خواهید داشت.
بهطور کلی، اینتل مصرف انرژی خود را از حد معمول به سطح قابل قبولی کاهش داده است، اما همچنان انرژی بیشتری نسبت به Ryzen مصرف میکند. با این حال، Raptor Lake بسیار سریعتر از تراشههای دیگر است و باعث چشمپوشی از آن میشود.
اینتل با معماری هیبریدی x86 و اولین فرآیند «Intel 7» بهبودهای بزرگی را در معیارهای مصرف انرژی و کارایی تراشههای خود به ارمغان آورده است. تراشههای اینتل Raptor Lake همچنان برق بیشتری نسبت به تراشههای سری Ryzen 7000 مصرف میکنند، اما جفت شدن فرآیند Intel 7 با معماری هیبریدی بهویژه در کار رشتهای، پیشرفتهای بزرگی را به همراه داشته است.
در مجموع، تراشههای 5 نانومتری AMD یا انرژی کمتری مصرف میکنند یا بازده بسیار بهتری از نسبت انرژی به عملکرد ارائه میکنند. در نتیجه، به ازای هر وات انرژی مصرفی، کار بیشتری انجام خواهید داد و نیاز به خنککننده هم آنچنان زیاد نخواهد بود. آخرین پردازندههای رایزن بر اساس برق در مقابل عملکرد، انرژی کمتری نسبت به اینتل مصرف میکنند و این دستاورد را مدیون ترکیب برنده 5 نانومتری TSMC و Zen 4 هستند.
AMD مشکلات زیادی را با درایورهای CPU و چیپست خود متحمل شده است که نتیجه جانبی و طبیعی منابع محدود آن در مقایسه با رقبای بسیار بزرگتر خود است. اینتل هم از اشتباهات خود بیبهره نیست اما شهرت آن در پایداری محصولات، به این شرکت کمک کرد تا در بازار پردازندهها جایگاه اول را کسب کند.
AMD چندین مشکل با نسخههای بایوس داشته است که نتوانسته عملکرد کامل تراشههایش را آشکار کند؛ گرچه AMD عمدتاً این مشکلات را پس از یک رشته بهروزرسانی طولانی حل کرده است. به عنوان یک عارضه جانبی رقیب کوچکتر بودن، AMD همچنین با چالشی دلهرهآور در جبران بهینهسازی بیوقفه صنعت با معماریهای اینتل، بیش از هر مشکل دیگری دست و پنجه نرم میکند.
بر هم زدن صنعت نیمههادیها دشوار است، به خصوص زمانی که با یک رقیب ریشهدار و بسیار بزرگتر مبارزه میکنید. در مورد AMD، مشکل اصلی سیستمعاملها و برنامههایی هستند که استخراج عملکرد کامل معماری نسل اول Zen آن تنظیم نشدهاند، چه رسد به طراحیهای اصلی Zen 3 (البته این مشکل به تدریج در حال کمرنگ شدن است).
اینتل نیز همچنان با چالشهایی مواجه است. معماری Alder Lake این شرکت اولین طراحی هیبریدی x86 است و از هستههای عملکردی بزرگ (P-cores) و هستههای بازده کوچک (E-cores) برای انواع مختلف وظایف استفاده میکند. قرار دادن بارهای کاری صحیح بر روی هستههای صحیح به یک فناوری جدید Intel Thread Director نیاز دارد، اما این فناوری فقط در ویندوز 11 پشتیبانی میشود. این بدان معناست که برخی از برنامهها ممکن است برای استخراج بهترین عملکرد در ویندوز 10 نیاز به عامل کمکی داشته باشند. در مجموع اینتل در برابر AMD، رقابت درایورها و نرم افزارهای CPU را پیروز میشود.
تحقیقات به دست آمده توسط محققان امنیتی، هجوم تقریباً بیپایانی از آسیبپذیریهای جدید را آشکار کرده است که ایمنی سیستم و دادههای خصوصی شما را تهدید میکند. متأسفانه این نوع آسیبپذیریها فوقالعاده خطرناک هستند، زیرا غیرقابل شناسایی میباشند. بنابراین توسط هیچ برنامه آنتی ویروسی قابل شناسایی نیستند.
رفع این درزهای امنیتی در حال افزایش است اما بسیاری از آنها منجر به کاهش عملکرد میشوند. این امر به ویژه برای اینتل حادتر است زیرا نسبت به سایر برندها از این آسیبپذیریها بیشتر رنج میبرد. این شرکت با تغییرات و توسعه پردازندههای جدیدتر خود میتواند سربار عملکرد را کاهش یا حذف کند، اما برخی از پردازندههای قدیمیتر در معرض کاهش شدید عملکرد هستند.
اینتل اکنون با دور جدیدی از حملات نسخه Spectre v2 نیز مواجه شده است که عملکرد تراشههای آن را بیشتر کاهش داده است. این آسیبپذیریهای جدید Spectre Branch History Injection (BHI) میتواند منجر به افت قابلتوجه عملکرد شود که بسته به حجم کاری متفاوت خواهد بود.
AMD نیز از این آسیبپذیریها مصون نیست اما بهطور قطع نمیتوان در مورد میزان و شدت آن صحبت کرد؛ زیرا مهاجمان امنیتی عموماً روی گستردهترین طیف محصولات تمرکز میکنند و بدافزارهای خود را برای آن بهینه میکنند؛ این یعنی اینتل همیشه در معرض تهدید بیشتری خواهد بود (همانطور که امنیت ویندوز نسبت به MacOS تهدیدات امنیتی بیشتری دارد).
مانند اینتل، AMD برای پردازندههای جدیدتر Ryzen خود چند اصلاحات درونسیلیکونی هدفمند انجام داده است، بنابراین توانسته آسیبپذیریهای خود را کاهش دهد. با این حال، آسیبپذیریها و هکهای جدیدتر همچنان مشکلاتی را برای سازندگان تراشه ایجاد میکنند.
به عنوان جمعبندی باید گفت مقایسههای امنیت AMD و اینتل همچنان در حال تکامل است زیرا محققان و بازیگران شرور بهطور یکسان با اینتل، توجه بیشتری به معماریهای جدیدتر AMD داشتهاند و باید منتظر نتایج آنها باشیم. اینتل همچنان از آسیبپذیریهای شناختهشدهتری نسبت به AMD رنج میبرد و در کنار افت بیشتر عملکرد اینتل به دلیل دفع حملهها، در کل میتوان امنیت تراشههای AMD را مناسبتر دانست.
دانش خود را کامل کنید: راهنمای خرید پردازنده
در این بخش، نگاهی دقیقتر به نسلهای مختلف پردازندههای AMD و Intel در دستههای مختلف قیمتی خواهیم داشت و سریهای همنسل AMD Ryzen و Intel Core از نظر ویژگیهای مختلف با هم مقایسه میکنیم.
سریهای AMD Ryzen 9 و Intel Core i9 نشاندهنده اوج عملکرد CPU در سطح مصرفکننده هستند. این پردازندهها بالاترین تعداد هسته، سرعت کلاک و اندازه حافظه پنهان را ارائه میدهند که آنها را برای کارهای سخت مانند تولید محتوای گرافیکی، بازیهای سطح بالا و چندوظیفگی سنگین به گزینهای ایدهآل تبدیل میکند.
مشخصات | AMD Ryzen 9 5950X | Intel Core i9-12900K |
هسته/رشته | 16/32 | 16 (8P + 8E)/24 |
کلاک پایه | 3.4 GHz | 3.2 GHz (P-core) |
یوست کلاک | 4.9 GHz | 5.2 GHz (P-core) |
حافظه کش (L2+L3) | 72 MB | 44 MB |
TDP | 105W | 125W (241W MTP) |
سریهای AMD Ryzen 7 و Intel Core i7 انتخابهای محبوبی برای علاقهمندان به کامپیوترها و لپ تاپهای شخصی و نیز کاربران اداری پیشرفته هستند. این نسل پردازندهها معمولاً برای برنامهنویسی استفاده میشوند.
AMD Ryzen 7 و Intel Core i7 تعادلی از عملکرد بالا و قیمت مناسب را ارائه میدهند و آنها را برای گیم، گرافیک و رندرینگ و امور اداری و شغلی مناسب میکند.
مشخصات | AMD Ryzen 7 5800X | Intel Core i7-12700K |
هسته/رشته | 8/16 | 12 (8P + 4E)/20 |
کلاک پایه | 3.8 GHz | 3.6 GHz (P-core) |
یوست کلاک | 4.7 GHz | 5.0 GHz (P-core) |
حافظه کش (L2+L3) | 36 MB | 37 MB |
TDP | 105W | 125W (190W MTP) |
سریهای AMD Ryzen 5 و Intel Core i5 محبوبترین انتخاب برای عموم کاربران بوده و هستند. این پردازندهها برای بازی و کارهای روزمره با قیمت مقرونبهصرفه، عملکردی عالی ارائه میدهند.
مشخصات | AMD Ryzen 5 5600X | Intel Core i5-12600K |
هسته/رشته | 6/12 | 10 (6P + 4E)/16 |
کلاک پایه | 3.7 GHz | 3.7 GHz (P-core) |
یوست کلاک | 4.6 GHz | 4.9 GHz (P-core) |
حافظه کش (L2+L3) | 35 MB | 29.5 MB |
TDP | 65W | 125W (150W MTP) |
برای کاربران سطح پایه و کسانی که بودجه کمی دارند، سریهای پردازنده AMD Ryzen 3 و Core i3 اینتل عملکرد خوبی را با قیمتهای بسیار مقرونبهصرفه ارائه میدهند. این پردازندهها برای وظایف اولیه کامپیوتری، بازیهای سبک و کارهای اداری مناسب هستند.
مشخصات | AMD Ryzen 3 3300X | Intel Core i3-12100 |
هسته/رشته | 4/8 | 4/8 |
کلاک پایه | 3.8 GHz | 3.3 GHz |
یوست کلاک | 4.3 GHz | 4.3 GHz |
حافظه کش (L2+L3) | 18 MB | 12 MB |
TDP | 65W | 60W (89W MTP) |
از لحاظ تاریخی، اینتل با طیف گستردهای از محصولات در قیمتها و مشخصات فنی مختلف، بر بازار پردازندههای لپتاپ تسلط دارد. با این حال در سالهای اخیر، AMD گامهای قابل توجهی در فضای SoCهای موبایلی برداشته و سهم بازار را به دست آورده است.
تفاوت بین پردازندههای لپتاپ AMD و اینتل بهطور عجیبی کوچکتر شده است و هر دو شرکت گزینههای قدرتمند و کارآمدی را برای موارد کاربری مختلف، از نوتبوکهای بسیار سبک و کوچک گرفته تا لپ تاپهای بازی با کارایی بالا، ارائه میکنند.
وقتی صحبت از عملکرد گیمینگ حرفهای و سنگین به میان میآید، برآیند کلی مشخصات فنی پردازندههای اینتل در اکثر بازههای قیمتی پیشتاز میشود. عملکرد قوی تکرشتهای و سرعت کلاک بالای پردازندههای اینتل در بازیهایی که به شدت به عملکرد تکهستهای متکی هستند، مزیتی به آنها میدهد و در بیشتر سناریوها، آنها را به بهترین CPU برای بازی تبدیل میکند.
وقتی بررسیم ی کنیم که آیا AMD یا Intel برای بازی بهتر هستند، نتایج زیر نشان میدهد که پردازندههای اینتل بهطور کلی عملکرد بازی بهتری را در قیمتهای مختلف ارائه میدهند.
پردازنده | میانگین فریم در ثانیه (FPS 1080p) |
Intel Core i9-12900K | 145 |
AMD Ryzen 9 5950X | 139 |
Intel Core i7-12700K | 142 |
AMD Ryzen 7 5800X | 136 |
Intel Core i5-12600K | 139 |
Intel Core i5-12600K | 133 |
نتیجه بالا به معنی ضعیف بودن پردازندههای AMD برای کاربری گیم نیست. AMD با فناوری 3D V-Cache (کش عمودی سهبعدی) به خوبی از پس اجرای بازیهای سنگین و سطح بالا بر میآید. مثلاً پردازندههای سری Ryzen 7000X3D که از این فناوری بهره میبرند (کد X3D در نام آن قید شده است)، عملکرد بینظیری را در بازی ارائه میدهند، به ویژه در بازیهایی که از افزایش اندازه کش بهره میبرند.
پردازندههای Ryzen 7 5800X3D و Ryzen 9 5900X3D ای ام دی در حال حاضر سریعترین پردازندههای بازی موجود هستند که حتی از پردازندههای پیشرفته اینتل در بیشتر سناریوهای بازی نیز پیشی میگیرند و آنها را به بهترین انتخاب برای بازی در بخش پیشرفته تبدیل میکند.
پردازندههای اینتل عموماً در کارهای تکرشتهای مانند ویرایش عکس، ویرایش سبک ویدیو و برنامههای شغلی و رومزه برتری دارند. برتری اینتل به دلیل سرعت کلاک بالا و عملکرد قوی تکهستهای آنها است.
از سوی دیگر، پردازندههای AMD در بارهای کاری چندرشتهای مانند رندر پیشرفته ویدیو، مدلسازی سهبعدی و سایر کارهای ایجاد محتوای گرافیکی که میتوانند از تعداد هستههای بالاتر بهره ببرند، بهتر عمل میکنند. پردازندههای نسل Ryzen 9 و Threadripper ای ام دی بهطور ویژه برای این نوع بار کاری مناسب هستند.
پردازنده | امتیاز بنچمارک چندهستهای (Cinebench R23) |
AMD Ryzen 9 5950X | 28,860 |
Intel Core i9-12900K | 27,495 |
AMD Ryzen 9 5900X | 21,910 |
Intel Core i7-12700K | 20,305 |
پردازنده، جزو قطعاتی محسوب میشود که نیاید روی قیمت آن مانور زیادی داد. پردازنده قدرتمند به معنی کارایی بیشتر سیستم طی سالهای آینده خواهد بود که نوعی سرمایهگذاری و صرفهجویی محسوب میشود. در این بخش اما میخواهیم مقایسهای کوتاه بین قیمت تراشههای این دو برند داشته باشید.
در سالهای اخیر، اینتل استراتژی قیمتگذاری تهاجمیتری را برای رقابت با محصولات AMD اتخاذ کرده است. اینتل با عرضه پردازندههای نسل دوازدهم و سیزدهم خود، هدفش را ارائه عملکرد قوی با قیمتهای رقابتی در نظر گرفته است که آنها را به گزینههای جذابی برای خریداران آگاه از قیمت بازار تبدیل کرده است. به عنوان مثال، پردازندههای Core i5 اینتل مانند i5-12400 و i5-12600K، عملکرد عالی بازی و ارزش پولی خوبی را ارائه میدهند و اغلب نسبت قیمت به عملکرد بهتری از همتایان AMD Ryzen 5 خود دارند.
AMD مدتهاست که به دلیل ارائه ارزش عالی برای قیمت به ویژه در پردازندههای Ryzen خود شناخته شده است. تعهد این شرکت به ارائه تعداد هستههای بالا و عملکرد قوی چندرشتهای با قیمتهای رقابتی، AMD را به یک انتخاب محبوب در بین علاقهمندان به سیستمهای شخصی، گیمرها و مولتیمدیاکارها تبدیل کرده است.
هنگام در نظر گرفتن ارزش کلی یک پردازنده AMD و Intel، مهم است که هزینه کل پلتفرم از جمله مادربرد و سایر اجزا را هم در نظر بگیرید. پردازندههای اصلی اینتل بهطور سنتی با چیپستهای مادربرد مقرونبهصرفهتر مانند سری B و H سازگار بودهاند که میتواند به کاهش هزینههای پلتفرم کمک کند.
با این حال، آخرین پردازندههای Ryzen به ویژه سری Ryzen 5000، شاهد تغییر به سمت مادربردهای گرانتر بوده که چیپستهای B550 و X570 رایجترین گزینههای آن هستند.
از سوی دیگر، تعهد AMD به سازگاری بلندمدت سوکت یک مزیت قابل توجه برای این شرکت بوده است. سوکت AM4 ای ام دی که از سال 2017 برای پردازندههای رایزن استفاده میشود، به کاربران این امکان را میدهد تا پردازندههای خود را بدون نیاز به تعویض مادربرد خود ارتقاء دهند و در مقایسه با تغییرات مکرر سوکتهای اینتل، مسیر ارتقای مقرونبهصرفهتری را ارائه دهند (در این زمینه میتوانید مقاله انواع سوکت مادربرد را مطالعه کنید).
در جدول زیر، مقایسه قیمت برخی از CPUهای محبوب AMD و اینتل آمده است:
AMD CPU | قیمت کارخانه | Intel CPU | قیمت کارخانه |
AMD Ryzen 9 5950X | $799 | Intel Core i9-12900K | $589 |
AMD Ryzen 9 5900X | $549 | Intel Core i7-12700K | $409 |
AMD Ryzen 7 5800X | $449 | Intel Core i5-12600K | $289 |
AMD Ryzen 5 5600X | $299 | Intel Core i5-12400 | $192 |
AMD Ryzen 5 3600 | $199 | Intel Core i3-12100 | $122 |
هنگام مقایسه قیمتها، واضح است که اینتل در سالهای اخیر رقابتیتر شده است و در بسیاری از موارد، عملکرد قویتری در قیمتهای پایینتر از AMD ارائه میدهد. با این حال، AMD هنوز هم ارزش بسیار خوبی برای پول خود ارائه میدهد؛ به خصوص در بخشهای میانده و ردهبالا که پردازندههای آن اغلب با هستهها و رشتههای بیشتری نسبت به همتایان اینتل خود عرضه میشوند.
هر دو شرکت طیف گستردهای از پردازندهها را ارائه میدهند که نیازها و بودجههای مختلف را برآورده میکنند. اینتل در حال حاضر در عملکرد و ارزش کلی پیشتاز است، در حالی که AMD در بهرهوری انرژی، چندوظیفگی و پردازندههای تخصصی بازی برتر است؛ مخصوصاً پردازندههای بسیار قدرتمند Threadripper که با قیمت بسیار بیشتری عرضه میشوند.
در نهایت، انتخاب بین اینتل و AMD به نیازهای خاص، بودجه و مورد استفاده مورد نظر شما بستگی دارد. اما همانطور که رقابت بین آن دو داغ میشود، مصرفکنندگان میتوانند از هر دو شرکت انتظار نوآوری بیشتر و ارزش بالاتری داشته باشند.
اینتل در حال حاضر در عملکرد و ارزش کلی پیشتاز است، در حالی که AMD در بهرهوری انرژی، پردازندههای بازی و رندرینگ برتر است.
بهطور کلی، پردازندههای اینتل برای بازی و برنامههای تکرشتهای بهتر هستند، در حالی که پردازندههای AMD برای برنامههای چندوظیفهای و چندرشتهای سریعتر کار میکنند.
رایزن 5 به دلیل تعداد هستههای بالاتر، در کارهای چندرشتهای مانند ویرایش ویدیو و رندر سهبعدی میدرخشد. پردازنده Core i5 اینتل میتواند تولید محتوا را به خوبی اجرا کند، اما رایزن 5 اغلب ارزش و عملکرد چندهستهای بهتری در ازای قیمت آن ارائه میدهد.
خیر. به دلیل فرآیند ساخت کوچکتر و کارایی معماری، تراشههای AMD Ryzen 5000 نسبت به پردازندههای رقیب نسل یازدهم اینتل خنکتر بوده و مصرف انرژی کمتری دارند. این مزیت به CPUهای AMD اجازه میدهد تا با خنککنندههای کوچکتر به آرامی خنک شوند.
پردازندههای AMD به اندازه پردازندههای اینتل کارآمد نیستند. پردازندههای اینتل به استثنای سری Core i F، تقریباً در تمام سریهای Core i دارای گرافیک یکپارچه هستند اما پردازندههای AMD فقط در سری APU گرافیک یکپارچه دارند.
در بسیاری از آزمایشها، پردازندههای Ryzen به همان خوبی پردازندههای Core اینتل در معیارهای رایج عمل میکنند. اما پردازندههای Ryzen برای کارهای پیچیده و چندرشتهای مانند رندر ویدیو، ایجاد مدلهای سهبعدی و فشردهسازی فایلهای بزرگ مناسب هستند که یعنی، پردازنده بهتر متناسب با نوع کاربری لپ تاپ مشخص میشود.
برای نتایج ایدهآل، سیستمی که دارای پردازنده Intel Core i7 یا بالاتر با حداقل 8 گیگابایت رم است، برای اجرای همزمان بازی و پخش استریم کافی است اما پردازنده Intel Core i9 تجربهای روانتر را برای شما به ارمغان میآورد. در مقابل، نسل 9 رایزن و تراشههای دارای تعداد هسته بالا و فناوری کش سهبعدی عمودی این شرکت، عملکرد خیرهکنندهای در گیم خواهند داشت.
پیشنهاد میکنیم مقاله بهترین و جدیدترین نسل پردازندههای AMD و Ryzen را مطالعه کنید.
AMD به دلیل رقابت در بازار، فرآیند تولید متفاوت که منجر به کاهش هزینه میشود و نیز استراتژیهای قیمتگذاری که مصرفکنندگان مقرونبهصرفه را هدف قرار میدهد، قیمتهای ارزانتری نسبت به اینتل دارد. اما در کل میتوان قیمتهای اینتل را ارزانتر از AMD دانست.
برخی از معایب پردازندههای AMD شامل هزینههای پلتفرم بالاتر به دلیل مادربردهای گرانتر، عملکرد تکرشتهای نسبتاً کمتر در مقایسه با اینتل و حضور کمتر در بازار لپ تاپها است.
نه AMD و نه اینتل یک CPU واحد ندارند که در هر دو مورد بهترین باشد. Core i9-12900KS اینتل برای امور شغلی و بازی بسیار عالیتر از Ryzen 9 5950X در هر دو دسته است. اما اگر قصد دارید یک سیستم ارزان و بدون گرافیک مجزا بسازید، اینتل عملا تنها گزینه شماست. پردازندههای مناسب برنامهنویسی عبارتند از Intel Core i9-12900K، AMD Ryzen 5 360, Intel Core i5-9600K, Intel Core i5-12600K, AMD Ryzen 9 5950X.
منابع: hp.com | techopedia.com | tomshardware.com
نظرات و سوالات کاربران
سلام،خیلی عالی وقشنگ توضیح دادید
ممنون از وقتی که میذارید و این مطالب که خیلی هم کاربردی هست راتوضیح میدهید.
سایت خیلی خوبی دارید
امیدوارم موفق باشید
سلام خسته نباشید.تاحالا هیچ قطعه الکترونیکی رو ندیده بودم اینطور روان وکامل وهمه کس فهم توضیح بده.شیر مادر حلالت.احسنت.مدیران سایتای دیگه یاد بگیرند.مرسی.تااخرعمرم این مطلب یادم نمیره. با دندان درد بدی که داشتم دوبار خوندم.بازم مرسی
ذکات وخمس علم ودانش آنست که آنرابه دیگران بیاموزی وباعمل به این کارخداوندراازخودراضی نموده ای.باسپاس فراوان ازشماکه آشکاراوخیلی روان توضیح داده ایدهمیشه سربلندپیروزوموفق باشید
میخوام یه کیس برای انجام امور روزانه و کارهای گرافیکی در حد فتوشاپ برای منزل خریداری کنم سقف بودجه هم نزدیک به 20 میلیون تومنه شما کدوم مدل پردازنده رو مغرفی میکنید؟ بین اینتل یا ای ام دی کدوم رو انتخاب کنم؟
سلام دوست عزیز. بین اینتل و ای ام دی خیلی نمیشه تفاوت قائل شد و مورد به مورد باید بررسی کرد، ولی شما یا پردازنده i5 یا R5 بگیرید با رم 12 یا 16 (اگر فتوشاپ رو حرفه ای کار می کنید). گرافیک در حد 2 گیگ کار شما رو راه میندازه.