به دنبال آموزش ساخت کد QR هستید؟ درباره کارایی این کد چه می‌دانید؟ چه استفاده‌‌ای قرار است از این کد داشته باشید؟ با پیشرفت تکنولوژی کدها جزء جدایی ناپذیری از زندگی روزمره ما شده‌اند. درست است که بعضاً کدها با چشمان ما قابل رؤیت نیستند، اما در جایی پشت صحنه بسیاری از اتفاقات روزمره ما را مدیریت می‌کنند و باعث پیشرفت هر چه بهتر فعالیت‌ها می‌شوند.
کد کیو آر یکی از کدهای رایج و تقریباً شناخته شده بین افراد مختلف، خصوصاً کسانی است که به نوعی با کدنویسی و فعالیت دیجیتال درگیر هستند. در این راهنما قرار است درباره نحوه ساخت این کد به صورت ساده با شما صحبت کنیم.
کد (QR) چیست؟
قبل از بررسی آموزش ساخت کد QR، باید تعریفی از این کد و کارایی آن داشته باشیم. عبارت (QR) خود از مخفف (Quick Response) به معنای «پاسخ سریع» گرفته شده است. در زبان ساده کد کیو آر در واقع نوع خاصی از بارکد محسوب می‌شود. بارکدی که به شکل دو بعدی است و این قابلیت را دارد که در یک زمان کوتاه (حدوداً بلافاصله) از طریق اسکنرهای نوری مثلاً اسکن به وسیله یک تلفن همراه اطلاعات لازم را منتقل کند. این نوع کد می‌تواند مجموعه‌ای از داده‌های مختلف که می‌توانند شامل عدد، علائم نگارشی یا کاراکتر باشند را رمزنگاری کند.
رمزنگاری متون و اعداد به کار رفته در این کد توسط الگویی از پیکسل‌ها طراحی شده است که خواندن آن را برای اسکنرها آسان می‌کند. نکته جالب در مورد کد (QR) تعداد ارقام و کاراکترهایی است که می‌توان در آن ذخیره کرد. برای ارقام این تعداد تا 7089 رقم و برای کاراکترها این تعداد 4296 مورد است.
جالب تر آن که هر چه تعداد کاراکتر، اعداد، علائم نگارشی یا به طور کلی داده‌های استفاده شده در کد کیو آر بیشتر باشد، ساختار آن پیچیده تر می‌شود و از نظر ظاهری نیز اندازۀ بیشتری خواهد داشت.
تاریخچه و اطلاعات مربوط به کد (QR)
اولین فرمت کد (QR) در سال 1994 توسط یک شرکت ژاپنی ایجاد شد. شرکتی که به عنوان یک زیرمجموعه از خودروسازی تویوتا است و در زمینه تولید قطعات اتومبیل‌های مختلف فعالیت می‌کند. بعد از آن بود که آموزش ساخت کد QR به سراسر نقاط دنیا منتقل شد.
این کد از همان ابتدا ساختار خاص خود را داشت. برای مثال از نظر اندازه پیکسل یک کد کیو آر نمی‌تواند از سایز 21×21 کوچک تر و از سایز 177×177 بزرگ تر باشد. از طرفی هر اندازه خاص در این کد «نسخه» نام دارد. برای مثال بزرگ ترین اندازه پیکسل کد (QR) نسخه 40 نام دارد.
کد کیو آر ظاهر مربعی شکلی دارد که از رنگ‌ها، آرم‌ها و الگوهای خاصی تشکیل شده است. از این کدها در مکان‌های گوناگون مثل بیلبوردهای تبلیغاتی، برچسب‌های روی کالاهای مختلف، برنامه‌های تلویزیونی و بیلبوردها به منظور اتصال دو دستگاه به هم استفاده می‌شود. البته موارد نام برده تنها بخش کوچکی از کارایی کد (QR) هستند.
با کمی دقت متوجه می‌شویم که این کد بیشتر از آنچه نام بردیم در بخش‌ها، مکان‌ها و کالاهای مختلفی قابل رؤیت است. نحوه استفاده از این کد هم بسیار راحت است. کافی است با استفاده از دستگاه تلفن، کد مورد نظر را اسکن کنید تا بتوانید با انتقال داده‌ها از طریق این کد به هدف خود برسید.
تفاوت کد (QR) با بارکد
در مبحث آموزش ساخت کد QR، همان‌طور که گفتیم این نوع کد چیزی شبیه بارکد است. بارکدی که حالت دو بعدی دارد. پس این دو از لحاظ ظاهری و این که هر دو نمایش تصویری از داده‌ها هستند، با هم شباهت دارند. اما چیزی که این دو کد را از یکدیگر متمایز می‌کند، علاوه بر نحوه ذخیره اطلاعات، نحوه خواندن آن‌هاست.
بارکدها حالتی یک بعدی دارد. اطلاعاتی که در بارکدها ذخیره می‌شود باید به صورت افقی بررسی و خوانده شود. این در حالی است که کد کیو آر به صورت دو بعدی است و شیوه خواندن اطلاعات آن به صورت همزمان افقی و عمودی خواهد بود.
همان‌طور که اغلب ما مشاهده می‌کنیم، بسیاری از گوشی‌های امروزی قابلیت خواندن داده‌های بارکد و کد QR)) را دارند. یعنی تا زمانی که یک گوشی هوشمند باشد و ابزار لازم برای خواندن یک کد را داشته باشد، می‌توان از آن برای اسکن داده‌های کد مورد نظر استفاده کرد. اما از طرفی این لیزرها هستند که توانایی خواندن کدها را دارند.
با تعبیه لیزر نوری در برخی دستگاه‌ها مثل تجهیزات بارکدخوان این قابلیت وجود دارد که داده‌ها با اسکن از طریق دیگر دستگاه‌ها هم قابل خواندن باشد. در برخی از گوشی‌ها نیاز است که با نصب یک برنامه ویژه قابلیت خواندن داده‌های کد (QR) یا بارکد را ایجاد کرد. از دیگر تفاوت‌های بین کد (QR) و بارکد می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
ارائه اطلاعات متفاوت
یکی از تفاوت‌های عمده بین کد (QR) با بارکد در ارائه اطلاعاتی است که این دو از طریق اسکن به مبدأ منتقل می‌کنند. برای مثال کدهای کیو آر اطلاعات مختلفی از جمله آدرس‌های اینترنتی تبلیغاتی، داده‌های مکان و صفحات فرود یک محصول را به نمایش می‌گذارند. این در حالی است که یک بارکد اطلاعات مربوط به یک محصول مثل اسم کالا و قیمت آن را انتقال می‌دهد.
میزان نگه داری از داده‌ها
هنگام آموزش ساخت کد QR و پس از استفاده از آن متوجه میزان اطلاعاتی که این کد می‌تواند در خود نگه دارد، خواهیم شد. به طور کلی یک کد (QR) در مقایسه با بارکد می‌تواند اطلاعات بیشتری را در خود ذخیره و منتقل کند. این اندازه به دلیل شکل مربعی کد کیو آر است که این قابلیت را ایجاد می‌کند که این کد تا صدها برابر بیشتر از بارکد توانایی حمل داده‌های رمزنگاری شده را داشته باشد.
ظاهر متفاوت
همان‌طور که گفتیم مشهودترین تفاوت یک کد کیو آر و بارکد، ظاهر آن‌هاست. در بارکد داده‌ها به صورت افقی و در کد کیو آر به صورت مربعی یا همان افقی، عمودی نمایش داده می‌شوند.
نحوه عملکرد کد (QR)
با اسکن کردن کد کیو آر می‌توانید از آن انتظار اجرای بسیاری از فرمان‌ها را داشته باشید. برای مثال با اسکن این کد می‌توانید از دستور (URL) در آن استفاده کنید و به یک آدرس اینترنتی خاص منتقل شوید. سایر دستورات فرمان (QR Code) شامل موارد زیر می‌شوند.
- کد کیو آر با فرمان (SMS) منجر به ارسال یک پیامک از شماره ای به شمارۀ دیگر که هر دو از پیش تعیین شده‌اند، خواهد شد.
- کد کیو آر با فرمان (TEXT) بعد از اسکن، یک فرمت متنی مثل اطلاعات مربوط به یک کتاب را در اختیار شما قرار می‌دهد.
- کد کیو آر با فرمان (Email) همان‌طور که مشخص است یک پست الکترونیکی به مقصدی معین ارسال می‌کند.
- کد کیو آر با فرمان(VCard) منجر به ذخیره یک شماره جدید در تلفن همراه شما می‌شود.
نکته: از سایر دستورات کد کیو آر می‌توانیم به فرمان تلفن، فرمان عکس، ویدیو، وای فای، مکان یا همان لوکیشن اشاره کنیم.
آموزش ساخت کد QR
در اولین قدم از آموزش ساخت کد QR باید هدف خود را از ساخت این کد مشخص کنید. برای مثال، اینکه بخواهید چه اطلاعاتی را از طریق این کد به مخاطب خود منتقل کنید، از اهمیت زیادی برخوردار است. بعد از مشخص کردن هدف خود نوبت به استفاده از روش‌های مختلف برای ساخت کد (QR) می‌رسد. در ادامه به معرفی چند روش متفاوت برای ساخت این کد می‌پردازیم.
1. نحوه ساخت کد QR در ویندوز 10
برای استفاده از آموزش ساخت کد QR در ویندوز 19 شما باید یک برنامه به نام (Barcode Generator) را بارگیری کنید. این برنامه که در فروشگاه مایکروسافت موجود است، این قابلیت را دارد که در ساخت چندین کد مختلف از جمله نوع کیو آر به شما کمک کند.
اولین کاری که در طراحی این کد باید انجام دهید، همان‌طور که در بالا به آن اشاره کردیم هدف شماست. پس باید ببینید که با استفاده این کد می‌خواهید چه داده‌ای را به مخاطب منتقل کنید.
برای مثال یک لینک از شبکه اجتماعی خاص مثل اینستاگرام یا یک پیامک خاص می‌تواند از جمله اهداف شما محسوب شوند. با باز کردن برنامه مورد نظر در ویندوز 10 و انتخاب یک بخش می‌توانید کد کیو آر مد نظر خود را ایجاد و آن را برای استفاده بارگیری کنید.
2. آموزش ساخت کد QR اینستاگرام
یکی از جذابیت‌های کد (QR) استفاده از آن برای معرفی شبکه‌های اجتماعی مختلف است. برای مثال شما به راحتی در اینستاگرام می‌توانید کد مورد نظر خود را بسازید و برای بازاریابی و تبلیغ پیج خود در اختیار کاربران در مکان‌های مختلف قرار دهید. برای ساخت این کد طبق مراحل زیر پیش بروید.
- اپلیکیشن اینستاگرام خود را باز کنید و وارد صفحه کاربری خود شوید.
- روی سه نقطه سمت راست بالای صفحه کلیک کنید و وارد بخش تنظیمات شوید.
- از این بخش روی قسمت QR Code)) کلیک کنید.
- پس از کلیک روی این بخش این حق را خواهید داشت که پس زمینه کد خود را انتخاب کنید. این بک‌گراند می‌تواند شامل یک ایموجی و حتی یک عکس باشد. البته ناگفته نماند که این قابلیت برای قسمت روی کد کیو آر هم موجود است.
نکته: از بخش انتهای این قسمت می‌توانید برای اسکن کد کیو آر دیگران نیز استفاده کنید.
3. آموزش ساخت کد QR با نرم افزار
نرم افزارهای زیادی برای ساخت کد کیو آر موجود هستند که از معروف ترین آن‌ها می‌توانیم به Barcode Generator اشاره کنیم. با کمک این برنامه می‌توانید انواع و اقسام کدهای کیو آر را طراحی و از آن‌ها در مکان‌های مختلف استفاده کنید. برای آموزش ساخت کد QR به کمک این برنامه از طریق وب باید طبق مراحل زیر پیش بروید.
- به آدرس سایت برنامه Barcode Generator بروید.
- پس از ورود به صفحه اصلی سایت در میانه صفحه شاهد یک کادر خواهید بود که عبارت (Enter your website, text or drop a file here) را در آن مشاهده می‌کنید. در این کادر با توجه به نوشته مورد نظر می‌توانید یک آدرس اینترنتی، لوکیشن، فیلم یا تصویر قرار دهید.
- همزمان در کادر سمت راست شاهد تصاویر مختلف هستید که می‌توانید با کلیک روی هر یک از آن‌ها شکل ظاهری QR Code خود را تغییر دهید. با استفاده از این ویژگی قادر خواهید بود ظاهر کد خود را به شکل دلخواه و با رنگ و لوگوی مورد نظر خود شخصی سازی کنید.
- در انتها با کلیک روی گزینه دانلود در کمتر از 5 دقیقه قادر خواهید بود کد کیو آر خود را بارگیری کنید.
4. آموزش ساخت کد QR با کامپیوتر
یکی دیگر از روش‌های ساخت کد QR استفاده از مرورگر گوگل خواهد بود. برای استفاده از این روش مطمئن باید مطابق با مراحل زیر پیش بروید.
- به صفحه flag در مرورگر گوگل بروید.
- بعد از آن نوبت به جستجوی عبارت QR در بخش سرچ بار صفحه مورد نظر است.
- بعد از انجام این کار برای فعال کردن کد باید روی بخش Enabled کلیک کنید.
- در ادامه برای استفاده باید لینک مورد نظر خود را هایلایت کنید.
- پس از انجام مراحل فوق، در بخش نوار جستجو با یک کادر حاوی کد کیو آر مواجه می‌شوید که با بارگیری آن می‌توانید از آن در مکان‌های مختلف استفاده کنید.
بیشتر بخوانبد: بهترین مرورگرهای اینترنت 2022
معرفی نرم افزارهای مختلف ساخت کد QR
برای ساخت کد کیو آر علاوه بر روش‌های ذکر شده می‌توانید با کمک نرم افزارهای دیگری هم این کار را انجام دهید. هر یک از این نرم افزارها در جایگاه خود بهترین گزینه‌های قابل تنظیم برای طراحی کد QR محسوب می‌شوند و تقریباً تمامی آن‌ها با برنامه‌های کدخوان سازگاری خواهند داشت. از جمله این پلتفرم‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- نرم افزار Kaywa
- سیستم me
- نرم افزار Free QR Code Generator by Shopify
- نرم افزار Visualead
- سیستم The-qrcode-generator.com
- نرم افزار QR Stuff
- سیستم qr-code-generator.com
- نرم افزار QR Code Monkey
جمع‌بندی
در این راهنما به بررسی آموزش ساخت کد QR با کمک 4 روش مختلف پرداختیم. همچنین به معرفی سایت‌ها و نرم افزارهایی اشاره کردیم که می‌توانند در ساخت این کد در ساده ترین حالت ممکن به شما کمک کنند. این کد می‌تواند به عنوان یک رابط حرفه‌ای و در عین حال ساده بین دنیای آنلاین و آفلاین محسوب شود.
با استفاده از کد کیو آر می‌توان اطلاعات زیادی را درباره یک برند، محصولات یک مارک تجاری، منابع، آدرس، خدمات قابل ارائه و مجموعه‌ای از اطلاعات حیاتی را با مخاطب در میان گذاشت. اما به نظر شما یک کد کیو آر چه مزایای دیگری برای بازاریابی برندهای مختلف خواهد داشت؟ آیا راه دیگری برای ساخت کد (QR) وجود دارد؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.