دلیل داغ شدن لپ تاپ و راه های جلوگیری از ان

دارم شرایطی رو تصور می‌کنم که سخت مشغول کار کردن با لپ تاپ هستی که، لپ تاپ شروع به گرم شدن بیش از حد می‌کنه و کند می‌شه و حتی یهو از کار می‌افته.

مقداری گرم شدن لپ تاپ بعد از انجام کارهای طولانی یا بازی با آن طبیعی است. اما ایجاد حرارت زیاد در آن و کند شدن سرعت پردازش در اثر گرما، مسئلۀ نگران کننده‌ای است.
داغ شدن لپ تاپ می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. در بسیاری از موارد اگر به این موضوع رسیدگی نشود منجر به خرابی لپ تاپ خواهد شد. در این مطلب به بررسی دلایل داغ شدن لپ تاپ و راهکارهای آن پرداخته‌ایم.

چرا لپ تاپ داغ می‌شه؟ راه حلش چیه؟

اینکه بعد از کار کردن طولانی مدت با لپ تاپ، بازی کردن یا انجام کارهای سنگین، لپ تاپ یه مقدار گرم بشه خب مسئله کاملا طبیعیه. اما داغ شدن بیش از حد لپ تاپ جوریه که بگی العان یا منفجر می‌شه یا می‌سوزه، اونم توی شرایط نرمال و عادی خب قطعا غیر عادیه و آسیب های جدی، خیلیییی جدی، می‌تونه به لپ تاپ وارد کنه. حالا تصور کن این روزها که با توجه به بیماری کرونا یا پیشرفت تکنولوژی، خیلی از ماها ممکنه که از خونه کارهامونو انجام بدیم و یا لپ تاپ تنها پل ارتباطی ما با دنیایی پر از اطلاعات و آموزش‌های مختلف برای یادگیری هست، خیلی مهمه که مطمئن بشیم “لپ تاپ”مون حالش خوبه و در بهترین حالت خودش قرار داره و داره کار می‌کنه. ما باید خیلی حواسمون باشه که جلوی آسیب‌های احتمالی رو بگیریم و از دستگاهمون خوب محافظت کنیم.

“لپ تاپ بیش از حد داغ می‌شه” یعنی چی؟

در مقایسه با کامپیوتر‌های خونگی، لپ تاپ‌ها جمع و جورترن و خب فضای کم‌تری هم برای اجزای داخلی خودشون دارن. بنابراین موقعی که سعی می‌کنی کارهایی انجام بدی که به قدرت محاسباتی زیادی نیاز داره، مثل بارگیری یک بازی ویدیویی، دمای دستگاه می‌تونه به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کنه. اگرچه که فن‌های داخلی، سعی می‌کنن همه چیز رو تحت کنترل بگیرن و لپ تاپ رو خنک کنن، اما گاهی این لپ تاپ دیگه داره بیش از حد داغ می‌شه و رو به خرابی می‌ره. حالا این بیش از حد بودن رو چه جوری باید تشخیص بدیم؟

• یه جوری دستگاه داغ شده که بیشتر از چند ثانیه نمی‌تونی لمسش کنی و انگار می‌خواد منفجر بشه.
• انجام یه سری کارهای پایه‌ای لپ تاپ، بیش از حد معمول طول بکشه.
• فن لپ تاپ داره با بیشترین سرعت حرکت می‌کنه و یه سری صداهای غیر عادی از خودش در می‌یاره.
• برنامه‌ها روی لپ تاپ فریز می‌شن.
• لوازم جانبی لپ تاپ مثل: ماوس یا صفحه کلید از کار می‌افتن و دیگه کار نمی‌کنن.
• لپ تاپ یهو خاموش می‌شه و تا چند دقیقه روشن نمی‌شه.
• پیام‌های خطای غیرمنتظره‌ای ظاهر می‌شه که داره هشدار می‌ده لپ تاپ، بیش از حد گرم شده.
• دمای لپ تاپ نباید از 95 درجه فارنهایت بالاتر بره، در غیر این صورت باعث آسیب دیدن لپ تاپ و یا در مواردی باعث آتش سوزی می‌شه.

نکته: یه سری نرم‌افزار‌ها هستن مثل: HWINFO، Core Temp، HWMONITOR که می‌تونن دمای اجزای داخلی لپ تاپ رو بررسی کنن و بهتون نشون بدن.

دلایل اصلی داغ شدن لپ تاپ

کثیف بودن فن وبیش از حد داغ شدن لپ تاپ

• یکی از دلایل داغ شدن بیش از حد لپ تاپ می‌تونه این باشه که دریچه‌های هوا پوشونده شدن. بسته شدن دریچه‌های هوا زمانی اتفاق می‌افته که لپ تاپ رو روی یک سطح نرم یا ناهموار مثل تخت، بالش، پتو یا حتی روی بدن خودت گذاشتی که این کار باعث می‌شه تا میزان رفت و امد جریان هوا رو کاهش بده.
• گرد و غبار، کثیفی، مو و … می‌تونه روی فن جمع شده باشه و مانع از این بشه که فن لپ تاپ بتونه دستگاه رو خنک کنه. این مشکل خیلی زیاد ممکنه پیش بیاد و بیشتر هم مربوط می‌شه به اشخاصی که خیلی زیاد لپ تاپ رو روی فرش یا پتو یا اینجور جاها می‌ذاشتن و یا در معرض گرد و غبار بوده و مراقب نبودن. این موارد باعث می‌شه که به مرور مقدار زیادی پُرز فرش، مو یا موارد این چنینی روی فن دستگاه جمع بشه و روی دستگاه فشار زیادی رو وارد کنه چون فن به خوبی نمی‌تونه کار کنه. در مواردی حتی ممکنه لپ تاپ بسوزه و خدانگهدار…..
• مشکلات سخت‌افزاری داخلی مثل باتری قدیمی یا پوسیدگی خمیر سیلیکونی،… باعث داغ شدن بیش از حد لپ تاپ می‌شن. کلا کارهای گرافیکی و پردازش‌های سنگین باعث بروز گرما می‌شن. برطرف شدن گرمای قطعات الکترونیکی داخل لپ تاپ بخشیش به عهده فن، بخشیش از طریق خمیر سیلیکونی و بخشیش هم از طریق “گرما گیر” دفع می‌شه.

در ادامه به بررسی دقیق‌تر دلایل اصلی داغ شدن لپ تاپ پرداخته‌ایم.

عمده‌ترین دلیل داغ شدن لپ تاپ چیست؟

در کل، اصلی‌ترین دلیل داغ شدن لپ تاپ، فعالیت بیش از حد قطعات داخلی آن است. کارت‌های گرافیک و سی پی یوها از قطعاتی هستند که باعث ایجاد گرمای زیاد در آن می‌شوند. مسئولیت اصلی پردازش اطلاعات به عهدۀ این دو قطعه است. با این حال، طراحی لپ‌ تاپ‌ها به گونه‌ای است که گرمای ایجاد شده در آن را از دستگاه خارج می‌کند.

این وظیفۀ فن لپ تاپ و سیستم تهویۀ آن است. اما گاهی اوقات طراحی لپ تاپ به شکلی است که گرمای آن در داخل دستگاه مانده و منجر به داغ شدن آن می‌شود.

تهویۀ نامناسب و گرفتگی فن لپ تاپ

مجاری هوای لپ تاپ و فن آن در زیر دستگاه قرار گرفته است. سیستم تهویۀ هوای لپ تاپ به نوعی نقش ریه را برای آن بازی می‌کند. وجود مانع بر مسیر تهویۀ آن و گرفتگی فن، اصلی‌ترین دلیل داغ شدن لپ تاپ و خاموش شدن آن است. گرفتگی فن بر اثر قرار دادن لپ تاپ روی فرش، موکت یا فضای خاک آلود ایجاد می‌شود.

نفوذ کرک‌های قالی و موکت، گرد و خاک و مو به داخل فن منجر به ایجاد اختلال در فن لپ تاپ و داغ شدن آن می‌شود. بنابراین اولین اقدام در مواجه با داغ شدن لپ تاپ، بررسی فن و سیستم تهویۀ آن است.

خراب شدن قطعات داخلی لپ تاپ

گاهی اوقات فن، باتری و دیگر قطعات لپ تاپ کاملاً تمیز هستند اما باز هم دمای لپ تاپ بالا می‌رود. این اتفاق معمولاً در لپ تاپ‌هایی می‌افتد که مشغول به انجام کارهای گرافیکی و محاسباتی سنگین هستند. این دستگاه‌ها از فن‌ها و خنک‌ کننده‌هایی استفاده می‌کنند که منجر به خارج شدن گرما به بیرون می‌شوند.

خراب شدن فن، باتری یا برخی دیگر از قطعات آن‌ها یکی از دلایل داغ شدن لپ تاپ و افزایش استهلاک آن است. خراب شدن باطری هم می‌تواند عاملی برای آن باشد. به این ترتیب که دستگاه اقدام به مصرف برق زیاد کرده و در نهایت باعث کاهش سرعت و توانایی آن می‌شود.

وجود مشکلات نرم افزاری

یکی از مهم ‌ترین اقدامات برای استفاده از حداکثر بازدهی لپ تاپ، نصب کردن نرم افزارهای متناسب با قدرت سخت افزاری آن است. گاهی نصب کردن ویندوزهای جدید روی سیستم‌های قدیمی منجر به کارکرد زیاد از سی پی یو یا کارت گرافیک آن می‌شود.

این حالت را اغلب می‌توان در (Task Manager) مشاهده کرد. وقتی که مصرف سی پی یو دستگاه به حداکثر خود رسیده باشد اغلب با مشکل داغ شدن لپ تاپ روبرو می‌شویم. این اتفاق باعث کاهش عمر دستگاه نیز خواهد شد.

آلوده شدن به ویروس‌ها و بدافزارها

ویروس‌ها، تروجان‌ها و بدافزارها نیز می‌توانند دلیل داغ شدن لپ تاپ و خاموش شدن آن باشند. ویروس‌ها با استفادۀ غیرمجاز از قدرت محاسباتی لپ تاپ منجر به افزایش دمای قطعات اصلی آن می‌شوند. این اتفاق در نهایت منجر به داغ شدن بیش از حد لپ تاپ خواهد شد. ویروس‌ها اغلب به شکلی طراحی شده‌اند که قطعات سخت‌ افزاری را درگیر محاسبات بیش از حد می‌کنند.

هرچند ویروس‌ها اغلب برای حمله به سرورها طراحی شده‌اند اما ممکن است لپ تاپ شما را نیز آلوده به خود کنند. بدافزارها نیز با استفاده از منابع داخلی سیستم‌ها اقدام به فعالیت‌های مختلف می‌کنند. گاهی ممکن است بدون آن که خودتان بدانید و بخواهید، لپ تاپ را برای استخراج ارزهای دیجیتال به خدمت دیگران بگذارید. این اتفاق باعث اعمال فشار زیاد به قطعات آن خواهد شد.

استفادۀ همزمان از بازی‌ها و نرم‌ افزارهای سنگین

توان پردازشی لپ تاپ‌ها کاملاً وابسته به قدرت سخت افزاری آن‌هاست. بعضی از لپ تاپ‌های قدرتمند امکان پردازش چندین نرم افزار و بازی به صورت همزمان را دارند. اما لپ تاپ‌های اقتصادی و رده پایین تا متوسط چنین قابلیتی را در اختیارتان نمی‌گذارند.

گرفتن رندر، کار کردن با نرم‌ افزارهای گرافیکی، نصب و اجرای بازی‌های سنگین و موارد مشابه باعث ایجاد خرابی و کاهش عمر دستگاه می‌شوند. گاهی دلیل داغ شدن لپ تاپ و خاموش شدن آن نیز می‌تواند همین باشد. در نظر داشته باشید که حتی آنتی ویروس خود را نیز باید مناسب با سیستم سخت افزاری‌ لپ تاپ انتخاب کنید.

به کار گرفتن پورت‌های مختلف دستگاه

استفاده از هر یک از پورت‌های لپ تاپ اعم از (USB) و (HDMI) باعث درگیر کردن سیستم می‌شوند. این مسئله به خودی خود ممکن است باعث ایجاد گرمای زیاد و داغ شدن لپ تاپ شود. به کار گرفتن پورت‌های مختلف دستگاه به صورت همزمان ممکن است دلیل داغ شدن لپ تاپ باشد.
وصل کردن فلش مموری، کابل (HDMI)، هارد اکسترنال و دیگر قطعات قابل اتصال با پورت، همگی بخشی از توان پردازشی دستگاه را به خود اختصاص می‌دهند. خراب بودن پورت و بروز اتصالی در آن نیز می‌تواند عامل دیگری باشد. بنابراین چک کردن پورت‌ها هنگام ایجاد گرما در آن اقدام مهمی برای رفع مشکل است.

رفع مشکل داغ شدن بیش از حد لپ تاپ

موقعی که لپ تاپ بخاطر داغ شدن بیش از حد، هعی خاموش می‌شه، چند راه برای راه‌اندازی مجددش وجود داره.

• لپ تاپ رو خاموش کن، سیم‌ها را از برق بکش و باتری رو (در صورت امکان) خارج کن. باید تا زمانی که کاملاً لپ تاپ خنک نشده، دست نگه داری و ازش استفاده نکنی.
• اگه لپ تاپ گارانتی داره بدون اینکه به چیزی دست بزنی یه راست ببر بده به همون شرکت گارانتی دهنده محترم.
• دریچه‌ها و فن رو از نظر وجود آلودگی یا سایر علائم انسداد، بررسی کن.
• برای تمیز کردن مجراها می‌تونی از هوای فشرده استفاده کنی. دمنده‌ها و کمپرسور هوای فشرده که ازش برای تمیز کاری توی ماشین استفاده می‌شه هم گزینه مناسبیه.
• اگر تو خودت می بینی و تواناییش رو داشتی می‌تونی لپ تاپ رو باز کنی و داخلش رو تمیز کنی. (اگه تواناییش رو نداشتی و یا لپ تاپ هنوز در مدت گارانتی بود، بهت پیشنهاد می‌کنم که این کار رو نکنی و حتما بدی به گارانتیش یا یه جای معتبر ببر.)
• ممکنه خمیر سیلیکونی یا فن دستگاه نیاز به تعویض داشته باشه.
• ممکنه درایور مناسبی نصب نباشه و یا درایور قدیمی نصب باشه.
• گاهی اوقات این افزایش دما به دلیل مشکلات نرم‌افزاری و معیوب بودن یه سری برنامه‌ها به وجود می‌یاد که با عوض کردن ویندوز اصولا مشکل برطرف می‌شه.

نکته: برای تمیز کردن لپ تاپ هرگز از سشوار، اسپری‌های شیمیایی و یا جاروبرقی لطفا و خواهشا استفاده نکن.

در ادامه به مرور دقیق‌تر راهکارهای مشکل داغ شدن لپ تاپ می‌پردازیم.

راهکارهایی برای تنظیم کردن دمای لپ تاپ

رفع مشکل داغ شدن لپ تاپ و خاموش شدن آن بستگی به دلیل بروز این حالت دارد. ابتدا باید تشخیص دهید که مشکل داغ شدن از کجاست و سپس اقدام به حل آن کنید. برای جلوگیری از داغ شدن لپ تاپ، اقدامات مختلفی وجود دارند. در اغلب موارد اگر چنین مواردی را رعایت کنید، از داغ شدن لپ تاپ جلوگیری به عمل می‌آید. در غیر این صورت بهتر است بررسی، تشخیص و ارائۀ راهکار را به مراکز تعمیر معتبر بسپارید.

از کول پدها و سطوح مناسب لپ تاپ استفاده کنید

یکی از ساده ‌ترین اقدامات برای حل مشکل داغ شدن دستگاه، استفاده از کول پدهاست. فن‌های جانبی و کول پدها تأثیر مستقیم روی خارج شدن هوای گرم از لپ تاپ دارند. بنابراین می‌توانند باعث کاهش دمای دستگاه و تهویۀ مناسب آن شوند. همچنین که سعی کنید لپ تاپ را روی سطوح نامناسب از قبیل فرش، موکت و پتو قرار ندهید.

درایورها را به روز رسانی کنید

نصب درایورهای قدیمی و نامناسب با سخت افزار باعث داغ شدن لپ تاپ می‌شود. به همین دلیل لازم است اقدام به آپدیت کردن درایورها کنید. نرم افزارهایی که نیاز به آن‌ها ندارید را حذف کرده یا آن‌ها را با برنامه‌های متناسب با قدرت سخت افزاری دستگاه جایگزین کنید. این کار را در مورد همۀ نرم افزارها حتی آنتی ویروس خود نیز انجام دهید.

مجاری هوا و فن‌ها را تمیز کنید

هر چند وقت یک بار اقدام به تمیز کردن مجاری هوا و فن لپ تاپ کرده و از سالم بودن قطعات تهویه مطمئن شوید. گرد و غبار روی قطعات داخلی را تمیز کرده و در این کار احتیاط زیاد کنید. هیچگاه از پارچه‌های دارای الیاف، مواد شوینده و اسپری‌های شیمیایی برای تمیز کردن قطعات استفاده نکنید. تمیز کردن فن‌ها باعث بهبود عملکرد لپ تاپ و جلوگیری از داغ شدن آن می‌شود.

آنتی ویروس مناسب با دستگاه نصب کنید

نصب یک آنتی ویروس خوب و مناسب با دستگاه به پیدا کردن ویروس‌ها و بدافزارهای موجود در آن کمک می‌کند. شناسایی و پاک کردن ویروس‌ها از دستگاه باعث از بین بردن فعالیت اضافۀ آن شده و از ایجاد حرارت اضافه جلوگیری می‌کند. اما باید در نظر داشت که آنتی ویروس‌های سنگین، خود می‌توانند دلیلی برای داغ شدن آن باشند.

به تعمیرگاه‌های معتبر مراجعه کنید

گاهی ممکن است قطعات مختلف دستگاه بر اثر استهلاک دچار خرابی شده باشند. در مواردی که فن، باتری یا دیگر قطعات دستگاه مختل شده باشد راه دیگری به جز تعویض قطعات یا تعمیر آن‌ها نخواهید داشت. در این موارد باید به مراکز معتبر تعمیر لپ تاپ مراجعه کنید. جایگزین کردن قطعات قدیمی و از کار افتاده باعث بهبود چشمگیر عملکرد و بازدهی لپ تاپ شده و از داغ شدن آن جلوگیری می‌کند.

چرا فن لپ تاپ من اینقدر صداش بلنده؟

صدای بلند فن لپ تاپ نشون از اینه که، فن داره پدر خودشو در می‌یاره تا دستگاه خنک بشه. خب دلایلش متفاوته. این می‌تونه به دلیل جمع شدن گرد و غبار توی فن باشه، یا ممکنه بخاطر پوشیده شدن دریچه‌های هوا باشه، مثل وقتی که لپ تاپ رو روی یه سطح نرم گذاشتین. یا اصلا ممکنه این صدای بلند به دلیل نحوه استفاده از لپ تاپ باشه. یعنی چی؟ یعنی اینکه اگه یه نرم‌افزاری داری که دائماً داره در پس زمینه کار می‌کنه، یا نرم افزاریه که انرژی سیستم رو  خیلی زیاد می‌گیره، مثل: یه بازی ویدئویی یا نرم‌افزار ویرایش فیلم، می‌تونه باعث بشه که فن با صدای زیادی کار بکنه.

چیکار کنیم لپ تاپمون به اون مرحله بیش از حد داغ شدن اصلا نرسه.

به نظرم برای شروع عالی می‌شه اگر:

• استفاده از پد خنک کننده حواست باشه که دریچه‌های لپ تاپ، بدون پوشش باشن و چیزی جلوشونو نگرفته باشه. اشیایی که بیش از حد به لپ تاپ نزدیک هستن رو حتما دور کنی یا برداری.
• همیشه لپ تاپ رو روی یک سطح محکم و صاف مثل میز قرار بدی. اگر این امکان رو نداری، سعی کن یک کتاب یا یک جسم جامد رو زیرش قرار بدی.
• در صورت مشاهده هرگونه گرد و غبار، کثیفی یا مو، دریچه های لپ تاپ رو فوراً تمیز کنیی.
• ترجیحا توی یه اتاق خنک کار کنی.
• از یک پد خنک کننده استفاده کنی که لپ تاپ رو بالاتر از هر سطحی که روش قرار داره، قرار بده و دارای فن‌های داخلی برای افزایش جریان هوا باشه.
• همیشه از آنتی ویروس به روز، سبک و کم حجم استفاده کنی.

منابع:

Laptop overheating

How Too Keep Laptop Cool and Prevent Overheating