مانیتورهای موجود در بازار هم از نظر ظاهری و هم از نظر سخت‌افزاری تفاوت‌هایی باهم دارن. تو نگاه اول فقط ظاهر مشخصه و عمده‌ی طرفداران این محصول به ظاهر و اندازه صفحه نمایش جذب می‌شن. امروز اومدیم از نظر سخت افزاری صفحه نمایش‌ها رو با هم مقایسه کنیم. نرخ تازه سازی تصویر (Refresh Rate) بالاتر، به این معنیه که تصاویر بیشتری در مدت زمان یکسان نمايش داده میشه، يعني هر حرکت بین فریم‌ها نرم‌تر به نظر می‌رسه. از اونجايي که تعداد فریم‌ها بیشتره، فاصله بین فریم‌ها کمتر میشه. اگرچه چیزی نیست که احتمالاً آگاهانه متوجهش بشيم.
تلویزیون و مانیتورها دائماً خودشونو در هر ثانیه تازه(Refresh) می‌کنن. نرخ تازه‌سازی مشخص می‌کنه که در هر ثانیه چند بار یک تصویر جدید روی صفحه نمایش داده میشه. یک مانیتور 120 هرتز، 120 تصویر در ثانیه؛ 240 هرتز، 240 تصویر در ثانیه و … رو بر می‌گردونه. 60 هرتز به این معنیه که صفحه نمایش در هر ثانیه 60 بار محتوای نمایش داده خودشو تازه می‌کنه. نرخ تازه سازی مانیتور شما بر حسب هرتز (Hz) اندازه گیری میشه.
نرخ تازه سازی نمایشگر یعنی در هر ثانیه چندین بار یک تصویر جدید به نمایش گذاشته می‌شوه. نرخ تازه سازی یا Refresh Rate رو با هرتز اندازه‌گیری می‌کنن. هرتز به معنای تعداد دفعات تازه سازی صفحه نمایش در ثانیه هست. برای مثال صفحه نمایش 120 هرتزی، تصویر رو در یک ثانیه 120 بار تازه‌سازی می‌کنه. این کار توی کاربردهای عادی تفاوتی برای چشم ما نداره اما خودش رو توی بازی‌هایی نشان می‌دهه که سرعت تغییر تصاویر بالاست. به همین خاطره که گوشی‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌های گیمینگ نرخ تازه سازی بالایی دارن.
نکته: نرخ تازه سازی رو نباید با رزولوشن صفحه نمایش اشتباه گرفت. برای آشنایی با رزولوشن نمایشگر مقاله “رزولوشن صفحه نمایش چیست” رو بخوانید.
یکی از مواردی که گیمرها برای خرید لپ تاپ گیمینگ یا گوشی گیمینگ بهش توجه دارن، همین نرخ تازه‌سازی هست. معمولا نرخ تازه سازی بالاتر از 90 برای گیمینگ مناسبه.
فهرست مطالب
ویژگی‌‌های نرخ تازه سازی تصویر (Refresh Rate)
تلویزیون‌ها و نمایشگرهای مدرن نرخ به روزرسانی 60 هرتز یا 120 هرتزی دارن. اکثر تلویزیون‌های رده بالا دارای نرخ رفرش 120 هرتز هستن اما نمیتونیم بگیم در کنترل حرکت هم بهترن. زمان پاسخ مشخص می‌کنه که حرکت چقدر خوب به نظر می‌رسه. زمان پاسخ‌دهی و نرخ تازه‌سازی به‌طور غیرمستقیم با هم مرتبطن. زیرا انتظار میره یک پنل ۱۲۰ هرتزی زمان پاسخ‌گویی بهتری نسبت به پنل ۶۰ هرتزی داشته باشه، اما تضمینی نیست.
زمان پاسخ زمان تغییر رنگ هر پیکسل روی صفحه نمایشه. زمان پاسخ بر حسب میلی ثانیه است و رابطه مستقیمی با نرخ تازه سازی داره. باید به این نکته توجه کنیم که با فناوری‌های کندتر، تصاویر به صورت مبهم روی نمایشگر نمایش داده می‌شن.
زمان پاسخ سریع به این معنیه که حرکت واضح به نظر می‌رسه، در حالی که تلویزیون با زمان پاسخ آهسته منجر به تاری حرکت میشه. در مقایسه نرخ refresh rate صفحه نمایش‌ها کیفیت تصویر بهبود پیدا نمی‌کنه بلکه سیال بودن حرکته که بهتر میشه. یک مانیتور 60 هرتز 60 تصویر مختلف در ثانیه نمایش می‌ده در حالی که مانیتور 120 هرتز 120 تصویر مختلف در ثانیه نمایش می‌ده. به عبارت دیگه هرتز نرخ رفرشه و هیچ ربطی به بهبود گرافیک نداره.
نمایشگر با نمایش مجموعه‌ای از تصاویر یا قاب‌ها به کاربر کار می‌کنه. برای ساخت یک ویدیو، نمایشگرها باید یک سری فریم رو یکی پس از دیگری نمايش بدن. بدیهیه که مغز کاربر نمی‌تونه اونو ردیابی کنه، پس فریب داده میشه که فکر کنه به جای یک سری فریم، یک تصویر متحرک رو تماشا می‌کنه. کنسول‌های بازی جدیدی که 120 فریم در ثانیه نمایش می‌دن مثل Xbox Series X یا PS5، داشتن یک تلویزیون 120 هرتزی به نمایش این محتوا با حداکثر نرخ فریم کمک می‌کنه. در حالی که به ندرت می‌تونیم محتوایی غیر از بازی‌ها با این نرخ فریم پیدا کنيم، اما نمایش ۱۲۰ فریم در ثانیه تأثیر قابل‌توجهی بر حرکت درک شده داره. محتوا با سرعت 120 فریم در ثانیه نسبت به 60 فریم در ثانیه در یک تلویزیون 120 هرتز بسیار نرم‌تر به نظر می‌رسه.
برای بهره‌مندی از نرخ تازه سازی بالاتر توجه به این سه مورد نیازه:
- مانیتور دارای قابلیت تازه سازی سریع باشه.
- پردازنده مرکزی یا CPU باید به انداره کافی سریع باشه تا دستورالعمل‌ها رو به سرعت ارائه بده.
- پردازنده گرافیکی GPU باید برای نمایش تصاویر روی صفحه نمایش، به اندازه کافی سریع باشه.
اگر CPU و GPU قادر به تامین تعداد فریم کافی برای مانیتور نباشن، صفحه نمایش قادر به تولید تصاویر با نرخ تازه سازی بالا نیست. مثلا سیستم مورد استفاده باید 144 فریم بر ثانیه خروجی داشته باشه تا توانایی بهره‌مندی از نمایشگر 144 هرتزی رو به کاربر بده.
طبق تصویر زیر برای حرکت موس بر روی صفحه نمایش 120 هرتزی، فاصله موس نسبت به صفحه نمایش 60 هرتزی نصف شده. این فاصله روی صفحه نمایش 240 هرتزی نسبت به صفحه نمایش 60 هرتزی به یک چهارم رسیده است. مانیتورهایی تولید شدن که توانایی همگام سازی مستقیم با GPU سیستم رو دارن تا نرخ تازه سازی رو نسبت به GPU تنظیم کنند.
چه میزان نرخ تازه سازی مناسب است؟
تعویض صفحه نمایش خود برای دریافت نرخ تازه سازی بهتر نیاز به اطلاعات خوبی داره، اینکه بدونی برای چه کاری چه مقدار نرخ تازه سازی (Refresh Rate) نیاز داری. مانیتورها و صفحه نمایش‌های موجود در بازار که با نام مانيتور‌هاي اقتصادي به فروش می‌رسن، دارای Refresh Rate با نرخ 60Hz هستن. اما اگر شما یک گیمر حرفه‌ای هستینو بازی‌های رایانه‌ای شما نیاز به Refresh Rate بالایی داره؛ نیاز به مانیتورهایی با حداقل نرخ تازه سازی 90Hz و ترجیحا 120Hz به بالا دارین. مانیتورهایی با نرخ تازه سازی تصویر Refresh Rate در حدود 75Hz نیز به فروش می‌رسه که فقط 15Hz تفاوت داره، ولی این تفاوت ملموس نیست.
تفاوت مانيتورها از نظر نرخ تازه سازی تصویر (Refresh Rate)
با تغییر از 60Hz به 144Hz متوجه تفاوت عظیمی می‌شین. سرعت و فریم‌های تصویر همراه با حرکات ظریف‌تر و سریع‌تر میشه. در جایی که یک مانیتور 60 هرتزی تاخیر ورودی 17 میلی ثانیه‌ای داره، در مقابل یک مانیتور 144 هرتزی تنها 7 میلی ثانیه تاخیر داره. افزایش نرمی و پاسخ‌دهی، مزایای اولیه‌ایه که از افزایش نرخ تازه‌سازی دریافت می‌كنين.
مانیتور 144 هرتز بدون شک نرخ تازه سازی، وضوح و کیفیت تصویر خوبی داره. با این حال، 240 هرتز در کیفیت خودش با کمترین تاخیر ورودی و تاری، فوق‌العاده عمل مي‌كنه. طرفداران مانيتورهايي با نرخ تازه سازی تصویر Refresh Rate بالا، اول از همه به سیستمی با سخت افزار پیشرفته نیاز دارن تا مانیتور 240 هرتز بتونه بهترین عملکردشو داشته باشه. با این وجود، مانیتورهای 144 هرتز با وضوح بالاتر در دسترسن.
تفاوت در صفحه نمايش گوشي‌هاي هوشمند
جابه‌جايي در برنامه‌ها و کشیدن انگشت روی منوها با نرخ تازه‌سازی بالاتر، نرم‌تر و لذت‌بخش‌تر به نظر می‌رسه. تاری تصويري که بین عملکردها میبينين نیز در نتیجه نرخ تازه سازی بالاتر، کاهش پيدا مي‌كنه. اما نرخ تازه‌سازی بالاتر فقط مربوط به قابلیت استفاده روزانه از گوشي همراه نیست.
عملکرد صفحه نمايش در بازی‌های رایانه‌ای برحسب Refresh Rate تفاوت‌های خیره کننده‌ای داره. با نرخ تازه‌سازی بالاتر حس بهتری در هنگام انجام بازی به کاربران هدیه میشه. وقتی صحبت از افزایش نرخ تازه‌سازی میشه اثباتش با ديدن فيلم و خوندن متن درموردش سخته و هیچ راهی برای توضیح تفاوتش بهتر از امتحان کردن صفحه نمايش‌ها توسط خودتون وجود نداره.
در نتیجه:
مانند بسیاری از پیشرفت‌های فناوری، افزایش نرخ تازه‌سازی چندتا مشکل احتمالی در گوشي‌هاي هوشمند داره. يكي از اين مشكلات، افزایش مصرف باتریه. دوبرابر شدن تعداد فریم به معنای افزایش مصرف باتریه و اگر گوشيتون با عمر باتری کم مشکل داره، بايد برای صرفه جویی در مصرف باتري نرخ تازه سازی بالاترو غیرفعال کنین. گزینه غیرفعال کردن نرخ تازه‌سازی بالاتر در اکثر گوشی‌های هوشمند با نرخ تازه‌سازی بالاتر از 60 هرتز در دسترسه. بنابراین اگر قصد خرید گوشی دارید و از آن استفاده گیمینگ نمی‌کنید، نیازی به انتخاب گوشی با نرخ تازه‌سازی بالا نخواهید داشت اما ترجیحاً موبایلی بخرید که قابلیت غیرفعال کردن نرخ تازه‌سازی بالاتر را داشته باشد.
با افزایش سرعت نوآوری‌های تکنولوژیکی، می‌دونيم که نرخ تازه سازی بالاتر به زودی یک ویژگی عادی جدیده. در حال حاضر دستگاه‌های سطح بالا و پرچم‌داران از Refresh Rate بسيار خوبي بهره مي‌برن. در هنگام خريد مانيتور يا گوشي‌هاي هوشمند به نرخ تازه سازي تصوير دقت داشته باشين.
اميدواريم كه از خوندن اين متن لذت برده باشين.